غفلت از ظرفیت‌های بازار اسلامی در کشور/ چهار ویژگی استارت‌آپ‌ها
گروه اقتصاد ــ هاشمی اظهار کرد: بسیاری از افراد متخصص می‌توانند استارت‌آپی را در حوزه گردشگری اسلامی، غذای حلال و پوشاک اسلامی راه بیندازند، اما چون فکر می‌کنند برای اینکه بتوانند وارد بازار اسلامی شوند باید خودشان هم حزب‌اللهی باشند، از این کار منصرف می‌شوند؛ در حالی که بسیاری از کارگران چینی که مهر و تسبیح برای جامعه اسلامی تولید می‌کنند اساساً با اسلام آشنایی ندارند.
اکبر هاشمی، کارشناس استارت‌آپ و کسب‌وکارهای نوپا و مدیرمسئول نشریه و خبرگزاری شنبه، در گفت‌وگو با ایکنا، به بیان نکاتی درباره وضعیت استارت‌آپ‌ها و امکانات بازار اسلامی در ایران پرداخت و بیان کرد: در مورد وضعیت کنونی استارت‌آپ‌ها باید بگویم که اکوسیستم استارت‌آپ‌های ایران اکوسیستمی نوپاست و اگر تاریخ پیدایش استارت‌آپ‌های بزرگ ایرانی همانند دیجی کالا، کافه بازار و آپارات را به منزله مبدأ پیدایش آن قرار دهیم، حدود پنج تا ده سال از عمر آنها گذشته است، اما اگر تاریخ پیدایش اتوماسیون‌های اداری را مورد توجه قرار دهیم، حدود بیست سال از عمر آنها می‌گذرد، ولی بیشتر معتقدم که مبدأ پیدایش و عمر این صنعت حدود ده سال است.
مدیران و قانونگذاران درک درستی از استارت‌آپ ندارند
وی ادامه داد: صنعت استارت‌آپ در مقایسه با دیگر مشاغل نوپاست. عمده مشکلی هم که استارت‌آپ‌ها در ایران دارند این است که مقررات و قوانین لازم برای شروع کار و ظهور و بروز آنها وجود ندارد و قانون تجارت ایران ده‌ها سال پیش نوشته شده است و از سوی دیگر تفکر و دانش مدیران دولتی و قانونگذاران سنتی است و هنوز درک درستی از استارت‌آپ‌ها ندارند و همین باعث شده است که با مشکلاتی روبه‌رو شویم.
هاشمی افزود: نبود قانون باعث می‌شود که در برخی موارد دچار مشکلاتی شویم، اما برخوردهای تند، خشن، غیرعلمی، غیرکارشناسی و وضع قوانین دست و پا گیر و مجوزهای متعدد باعث می‌شود که جوانان نتوانند فعالیت لازم را در استارت‌آپ‌ها داشته باشند. از سوی دیگر به دلیل نوپا بودن این اکوسیستم و جذابیتی که وجود دارد، هزاران و میلیون‌ها جوان علاقه‌مند هستند که به این اکوسیستم وارد شوند و کارآفرینی و اشتغال ایجاد کنند.
تفاوت استارت‌آپ‌ها با بیزینس‌های سنتی
وی بیان کرد: اگر نگاهی به وضعیت سرمایه‌گذاری در کشورهای مختلف جهان کنیم، کشوری همانند فرانسه اعلام کرد که قصد دارد ملت استارت‌آپی راه بیندازد. در آمریکا هم از قدیم در این حوزه سرمایه‌گذاری شده و در رژیم صهیونیستی هم بیشترین سرمایه‌گذاری بر روی استارت‌آپ‌ها انجام شده است. در کشورهای همسایه اعم از ترکیه، امارات، عربستان و سایر کشورها هم در حال حمایت از استارت‌آپ‌ها هستند، چراکه این صنعت بدون نفت و فسیل است.
مدیرمسئول نشریه شنبه ادامه داد: می‌توانیم با تکیه بر خلاقیت و ذهن جوانان و همه شهروندان به ثروت‌آفرینی برای جوانان بپردازیم. تفاوت استارت‌آپ‌ها با بیزینس‌های سنتی هم در این است که در کسب‌وکار سنتی به این فکر می‌کنیم که با راه‌اندازی این کار چقدر پول به دست می‌آورم، اما در استارت‌آپ‌ها این‌گونه نیست، بلکه بر این اساس شکل می‌گیرند که چه مشکلی از مشکلات جامعه را می‌توانیم برطرف کنیم.
اهمیت خلق ارزش در استارت‌آپ‌ها
هاشمی اظهار کرد: در غرب هم همین‌گونه است. آقای زاکربرگ هرگز به دنبال خرید ماشین یا ویلا نبود، بلکه فیس بوک را برای رفع مشکلی از جامعه ایجاد کرد و در نهایت ثروت بی‌نهایتی هم به این کشور سرازیر شد. به همین دلیل در استارت‌آپ‌ها «خلق ارزش» اهمیت فراوانی دارد. در کشور ما هم که به دلیل مسائلی از قبیل تحریمها رنج بسیاری وجود دارد، استارت‌آپ‌ها می‌توانند رنج مردم را بسیار کمتر کنند.
وی تأکید کرد: نکته‌ای هم که باید اشاره کنم این است که غیرابداعی بودن یا کپی کردن اصلاً ضدارزش نیست. مثلاً اگر تکنولوژی جدیدی در دنیا برای درمان سرطان کشف شود، به این دلیل که از دستاورد آنها استفاده کرده‌ایم، اصلاً ضد ارزش نیست. در همه کسب‌وکارها الگو گرفتن مرسوم است. البته بعد از اینکه از آنها استفاده کردیم می‌توانیم نقاط ضعف را برطرف کنیم و این مزیت است.
اشتغال‌آفرینی برای جوانان خدمت به قرآن است
این کارشناس استارت‌آپ و کسب‌وکارهای نوپا اظهار کرد: استارت‌آپ بیزینسی است که با هزینه کم شروع شود، سریع رشد کند، مبتنی بر خلاقیت و مقیاس‌پذیر باشد. با این توصیف اگر به استارت‌آپ‌هایی همانند دیجی کالا، اسنپ و غیره توجه کنیم، در ایران به غیر از یک یا دو مورد، اساساً استارت‌آپ بومی نداریم.
وی در پاسخ به این پرسش که مباحث اسلامی و قرآنی تا چه اندازه امکان و قابلیت تجاری‌سازی دارند؟ اظهار کرد: در حوزه استارت‌آپ‌های اسلامی باید تفاوتی قائل شویم. اگر منظور این است که یک پسوند قرآنی به آن بچسبانیم، پسندیده نیست که استارت‌آپ اسلامی را به مسائل عقیدتی گره بزنیم و اعلام کنیم که اگر مثلاً کارکنان این مجموعه نماز می‌خوانند، پس این استارت‌آپ اسلامی است.
هاشمی با اشاره به بی‌توجهی به ظرفیت‌های بازار اسلامی در کشور بیان کرد: دیجی کالا با حدود پنج نیرو فعالیت خود را شروع کرد، اما اکنون حدود 30 هزار نفر برای آن کار می‌کنند؛ بنابراین معتقدیم که اشتغال‌آفرینی برای جوانان این مملکت اسلامی کار قرآنی است، اما باید گفت که بیزینس اسلامی در جمهوری اسلامی ایران فراموش شده و دلیلش هم این است که افراد مذهبی فکر می‌کنند که باید تیم حزب‌اللهی تشکیل دهند و به همین دلیل چندان به دنبال مارکت اسلامی نیستند.
وجود ظرفیت بزرگ سودآوری در کشور
وی افزود: از سوی دیگر افرادی که متخصص هستند و می‌توانند استارت‌آپی را در حوزه گردشگری اسلامی، غذای حلال و پوشاک اسلامی راه بیندازند، چون فکر می‌کنند برای اینکه بتوانند وارد بازار اسلامی شوند باید خودشان هم حزب‌اللهی باشند، از این کار منصرف می‌شوند؛ در حالی که بسیاری از کارگران چینی، که مهر و تسبیح برای جامعه اسلامی تولید می‌کنند، اساساً آشنایی با اسلام ندارند.
هاشمی در پایان گفت: بنابراین ظرفیت بزرگی در کشور وجود دارد که میتواند میلیاردها تومان سود برای جوانان ایرانی داشته باشد و بخشی از استارت‌آپ‌ها هم می‌توانند مفاهیم و بار قرآنی داشته باشند، اما نکته این است که استارت‌آپ را به هر چیزی نمی‌توان اطلاق کرد و مثلاً به فکر تولید میز و صندلی یا اتاق اسلامی باشیم، بلکه عنوان استارت‌آپ وقتی اطلاق می‌شود که چهار شاخص خلاقیت، هزینه کم، رشد سریع و مقیاس‌پذیری را داشته باشد.
گفت‌وگو از اکبر ابراهیمی
انتهای پیام
