تحلیل کیفی مسابقات سراسری قرآن/ تأکید بر حرکت به سمت فراگیری تلاوت معنامحور
گروه فعالیت‌های قرآنی: در برنامه «افق» رادیو قرآن که از محل برگزاری سی‌و‌هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن پخش شد، نحوه برگزاری این مسابقات از نظر کمی و کیفی مورد تحلیل و بررسی قرار گرفت.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) برنامه «افق» رادیو قرآن امروز، 9 اسفندماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین سیدمصطفی حسینی، رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه و کریم دولتی ناظر هیئت داوران سی‌و‌هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن و با اجرای؛ جواد نصیری از مصلای تبریز ـ محل برگزاری مسابقات سراسری قرآن و با موضوع تحلیل و بررسی این دوره از مسابقات به روی آنتن شبکه رادیویی قرآن رفت.
حجت‌الاسلام حسینی در ابتدای این برنامه اظهار کرد: سی و هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن در بعد کمی و کیفی، از سطح خوبی برخوردار است و برنامه‌ها در این دوره از مسابقات خوب پیش رفته است اما در ابعاد آموزشی، تبلیغی و ترویجی تجربیات خوبی به دست آوردیم تا طی سال‌های آینده به صورت پررونق‌تر و جامع‌تر خدمات بهتری را ارائه کنیم.
حسینی گفت: عموم جامعه قرآنی با ظرفیت‌های استان آذربایجان شرقی آشنا هستند و به جهت حضور مؤسسات قرآنی و چهره‌های بارز قرآنی در بعد قرائت و مفاهیم، استان آذربایجان شرقی از استان‌های شاخص است که بعد از انقلاب اسلامی رشد خیلی خوبی را در آن شاهد بوده‌ایم.
تلاش برای رشد پیوست تبلیغی و ترویجی مسابقات قرآن
وی افزود: همه تلاش خود را داشته‌ایم تا پیوست تبلیغی و ترویجی مسابقات نسبت به سال‌های گذشته رشد داشته باشد اما هنوز هم قانع نیستیم و معتقدیم باید توجه بیشتری نسبت به این امر صورت گیرد.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف و امور خیریه افزود: باید بتوانیم در برنامه‌های فرهنگی و قرآنی، برنامه‌ریزی‌های خود را به ثبات برسانیم و اینکه یک استان، دو یا سه سال قبل برنامه‌ریزی خود را برای میزبانی انجام دهد یک خروجی دارد و اینکه یک استان چند ماه قبل از آغاز مسابقات برنامه‌ریزی خود را انجام دهد خروجی دیگری دارد.
حسینی با بیان اینکه نمی‌توان دستاوردها و ظرفیت‌های این دوره از مسابقات را به خوبی احصا کرد، گفت: ده‌ها نفر قاری بین‌المللی، ده‌ها نفر استاد و پیشکسوت قرآنی و صدها نفر برگزیدگان استان‌ها در رشته قرائت، حفظ و مفاهیم حضور دارند؛ همانطور که در دیگر برنامه‌های فرهنگی هم نمی‌توانیم ادعا کنیم که ما نهایت کاری که باید، را انجام داده‌ایم در این مسابقات نیز به همین شکل است و در واقع ما به تجربیات خود افزود‌ه‌ایم.
وی ادامه داد: برای اینکه یک مستند جامع و کامل از روند برگزاری مسابقات قرآن داشته باشیم تا بتوانیم در اختیار استان‌ها قرار دهیم یک تیم بسیار قوی و باتجربه برای مستندسازی مسابقات در نظر گرفته‌ایم تا این مسابقات را از هر نظر با حضور اساتید قرآنی و داوران مسابقات قرآن بررسی کنیم که در نهایت یک مستند جامع در بعد پشتیبانی، تبلیغات، آموزشی تهیه کرده و هر سال نقاط قوت و ضعف مسابقات را بررسی کنیم.
رئیس مرکز امور قرآنی سازمان اوقاف عنوان کرد: مطالعات خود را در خصوص تعیین شاخص‌های میزبانی مسابقات سراسری قرآن از سوی استان‌ها انجام داده‌ایم و از دوستان خود خواستیم تا به صورت متمرکز فعالیت کنند و بعد از برگزاری سی و هفتمین دوره مسابقات مکاتبات خود را با استان‌ها خواهیم داشت تا از سال 94 برنامه خود را برای میزبانی چهار سال آینده اعلام کنیم.
حضور پرشور مردم در مسابقات قرآن نیازمند اطلاع‌رسانی کافی است
وی در این بخش از سخنان خود درباره حضور عموم مردم در سالن برگزاری مسابقات قرآن گفت: این رویداد بزرگ قرآنی به قدری جالب و جذاب است که اگر اطلاع‌رسانی کافی صورت گیرد علاقه‌مندان به این فعالیت‌ها به طور قطع در این مسابقات حاضر می‌شوند تا رقابت‌ها را دنبال کنند.
حسینی افزود: اتحادیه مؤسسات قرآنی ـ مردمی می‌تواند نقش موثری در جذب مؤسسات قرآنی به این مسابقات داشته باشد و امیدواریم در دو روز باقیمانده تا برگزاری مسابقات، امکان حضور بیشتر مردم در این مسابقات فراهم شود.
کریم دولتی، ناظر هیئت داوران سی و هفتمین دوره مسابقات سراسری قرآن در برنامه این هفته افق اظهار کرد: آنچه که در فضای مسابقات قرآن اتفاق می‌افتد بخشی شامل؛ دکور، اجرایی، صحنه و... است و بخش دیگر قضاوتی است که توسط اساتید و داوران قرآن انجام می‌شود و این هماهنگی که باید بین تیم داوری باشد تا حق به حق‌دار برسد و اختلاف قابل توجهی بین داوران نباشد و اشتباهی در محاسبه امتیازها نباشد در بخش نظارت دنبال می‌کنیم.
وی افزود: بحث امتیازدهی به متسابقان نیازمند دقت است تا اشکالی پیش نیاید البته داوران تمام سعی و تلاش خود را می‌کنند که نهایت عدالت را داشته باشند اما باید پذیرفت ممکن است در آن فشار کاری یک فیلتری باشد تا اگر یک دهم نمره هم در جمع و محاسبه امتیاز شرکت‌کنندگان بی‌توجهی شده است برگردد و سرجمع دیده شود.
دولتی گفت: هر داور در این مسابقات کار تخصصی خود را انجام می‌دهد اما اگر دو داور در یک بخش اختلاف زیادی داشته باشند نشان دهنده آن است که یک جای کار اشکال دارد؛ در مرحله فینال رشته ترتیل قرنطینه داشتیم و در مرحله فینال رشته قرائت نیز قرنطینه خواهیم داشت که کار ما این است این کار به خوبی انجام شود تا آیات مورد نظر برای تلاوت لو نرود.
تلاش برای اینکه حق کسی در مسابقات قرآن ضایع نشود
وی ادامه داد: داوران نمرات را ابتدا روی کاغذ می‌نویسند بعد وارد رایانه می‌کنند تا به دست ناظر هیئت داوران برسد و نمره‌ای که برای روی کاغذ است نباید با نمره‌ای که روی رایانه است تفاوت داشته باشد و نهایت یک جمع‌بندی صورت می‌گیرد و برای اطمینان بیشتر در قسمت دیگر، دوستانمان دوباره نظارت می‌کنند تا اگر در جایی نکته‌ای پیش آمد حق کسی ضایع نشود.
در این بخش از برنامه، حجت‌الاسلام والمسلمین حسینی اظهار کرد: در سال 93 هنوز رشته قرائت معنامحور را به عنوان رشته جدا اعلام نکرده‌ایم اما در بخش جوایز، جایزه ویژه‌ای را به این بخش اختصاص داده‌ایم که به یک نفر از شرکت‌کنندگان که تلاوت معناگرایی از سوی هیئت داوران داشته است جایزه ویژه داده می‌شود.
وی افزود: موضوع قرائت و حفظ قرآن یک مقدمه لازم است که اگر این مقدمه را نداشته باشیم نمی‌توانیم به نتیجه نهایی که درک و فهم قرآن است برسیم؛ باید کاری کنیم که خشوع در تلاوت تبلور پیدا کند که لازمه آن این است که قاری قرآن اشراف به معنا داشته باشد.
حسینی عنوان کرد: اگر قاری ما بتواند اشراف کافی به معنا داشته باشد معنا در تلاوت او تجلی و تبلور پیدا می‌کند و این مسئله نقیصه‌ای در تلاوت‌های ما است که البته چند سالی است بهتر شده و کارهای خوبی انجام شده است؛ همچنین در چند مسابقه قرآن که در کشور برگزار شده نیز به موضوع معنامحوری در تلاوت توجه شده بود که جای خالی آن در مسابقات سراسری قرآن اوقاف خالی بود.
وی ادامه داد: کمیته فنی مسابقات امسال خود را معطوف کرده بر روی این موضوع تا ببیند این مقدمه وجود دارد که در بحث تلاوت معنامحور هم سال آینده یک رشته مستقل داشته باشیم.
کریم دولتی در این بخش از برنامه درباره راه‌اندازی رشته تلاوت معنامحور گفت: چند سال قبل که حسینی مسئولیت مرکز قرآن و عترت حوزه‌های علمیه را عهده‌دار بودند در حاشیه مسابقات یک نشست تخصصی در خصوص تلاوت معنامحور برگزار شد؛ اصلا نباید بگوییم یک رشته‌ای در کنار دیگر رشته‌ها بلکه باید کاری کنیم که تلاوت قاریان ما معنامحور شود.
وی افزود: باید قاریان را از نظر معلومات معارفی به این سمت جذب کنیم که لذت و شیرینی معارف قرآنی را بفهمند و همچنین قاریان ما باید با تفسیر قرآن و معارف قرآن انس بیشتری داشته باشند.
دولتی در ادامه گفت: یکی از نکاتی که در کمیته فنی ستاد عالی مسابقات مورد بحث قرار گرفته است این بوده که در کنار رشته تجوید، صوت و لحن و وقف و ابتدا، عنوان دیگری را نیز در نظر بگیریم که قاری احساس کند اگر تنوع لحن کمک می‌کند تا امتیاز بالا بیاید معنامحوری هم کمک می‌کند تا امتیاز بالا بیاید.
وی یادآور شد: همچنین باید کارهای آموزشی تخصصی ویژه قاریان از سوی سازمان اوقاف و امور خیریه برگزار شود تا آنها بتوانند از معارف و مفاهیم قرآن به شکلی که در تلاوتشان تأثیرگذار است استفاده کنند. باید کاری کنیم که حداقل معنامحوری در تلاوت قاریان اینطور باشد که قاریان با خواندن خود بتوانند بر روی مستمعین تأثیر بگذارند.
