نگاه فلسفه، عرفان و کلام درباره آیه 35 سوره نور
گروه فعالیت‌های قرآنی: حکما، علما و فلاسفه مسلمان از نگاه فلسفه، عرفان و کلام آیه 35 سوره نور را مورد پژوهش قرار داده و آثار گرانقدری برجای گذاشته‌اند.
ایرج مرادی، نویسنده کتاب نور عقل در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌‍‌المللی قرآن(ایکنا) از کرمانشاه، گفت: امام کاظم(ع) می‌فرمایند: در دین خدا اندیشه و تفکر کنید زیرا فهم دین کلید بینش و کمال عبادت است و نیز موجب صعود به درجات رفیع و نیل به مراتب عالی دین و دنیا است، برتری فرد بر فقیه بر فرد عابد همچون برتری خورشید بر ستارگان است و هرکس در دین خود اندیشه نکند خداوند از هیچ عمل او راضی نگردد. تحف العقول/ترجمه جعفری
وی با اشاره به آیه 35 سوره نور«اللَّهُ نُورُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ مَثَلُ نُورِ‌هِ کَمِشْکَوةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّ‌یٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَ‌ةٍ مُّبَارَ‌کَةٍ زَیْتُونَةٍ لَّا شَرْ‌قِیَّةٍ وَلَا غَرْ‌بِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِ‌هِ مَن یَشَاءُ وَیَضْرِ‌بُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»، اظهار کرد: حکما، علما و فلاسفه این آیه را از نگاه فلسفه، عرفان و کلام مورد پژوهش قرار داده‌اند و آثار گرانقدری برجای گذاشته‌اند تا ره گشای راه سایر پویندگان حقیقت باشد.
مرادی تصریح کرد: برخی از اصحاب معرفت آن را اعظم و اشرف آیات قرآن درباب توحید دانسته‌اند و تنها آیه‌ای که خداوند متعال با مثل و تشبیه به وصف نور حیات بخش و هدایتگر خویش در خلقت می‌پردازد آیه 35 سوره نور است.
این نویسنده اظهار کرد: اهمیت تحقیق و پژوهش در آیه 35 سوره نور تا بدان پایه است که فیلسوف بزرگ صدرالمتالهین می‌گوید سزاوار است آدمی تمام عمر خود را در فهم و کشف اسرار این آیه صرف کند.
مرادی درادامه با بیان اینکه در این مجال تنها یک آیه از کلام خداوند را مورد بحث قرار دادیم، تاکید کرد: هدف اصلی قرآن بیدار کردن، تربیت و تعلیم، تزکیه و هدایت بشریت بسوی تعالی و رسانیدن انسان به قله کمال در پرتو توحید و ایمان الهی است.
وی تصریح کرد: قرآن کریم با روش‌های مختلف« داستان و قصه، مباحث علمی، بیان احکام و اخلاق و پند و اندرز» پیام‌های هدایتگر مبتنی بر علم و حکمت خود را به بشر می‌رساند و هرکسی با تلاوت آیات مبارک و تفکر در آن به اندازه فهم خود می‌فهمد و هدایت می‌شود.
مرادی افزود: یکی از روش‌های هدایت قرآن دستور به تفکر در آیات وحی و تجلی ظهور آن آیات در خلقت و نحوه ارتباط آن آیات در خلقت و نحوه ارتباط این دو باهم است.
این نویسنده تصریح کرد: تفکر در خلقت شب و روز و یا تفکر در نحوه شکل‌گیری باران،در حدیثی از حضرت علی(ع) که می‌فرمایند: خداوند دارای دو کتاب است نخست«قرآن» در حوزه تدوین و دیگری«جهان» در حیطه تکوین یعنی آنچه را که قرآن می‌فرماید تجلی یافته آن در جهان خلقت وجود دارد و یا همچنان تجلی و ظهور پیدا خواهد کرد. آیت‌الله جوادی آملی-بررسی قرآن در نهج‌البلاغه، خطبه 183 و خطبه 91
مرادی درپایان اظهار کرد: روش دیگری از هدایت دعوت مخاطب برای تفکر در تمثیل و تشبیه قرآنی است، قرآن گاهی از یک طرف دعوت به تدبر می‌کند و از طرف دیگر موضوع را به شکلی بیان می‌فرماید که افکار برانگیخته شوند تا درباره موضوع بسیار فکر کنند تا بهتر به عمق مطلب برسند، بنابراین استفاده از زبان در تمثیل هم برای تفکر است و هم برای تفهیم مطلب.
وی با اشاره به آیه 35 سوره نور«اللَّهُ نُورُ السَّمَوَاتِ وَالْأَرْ‌ضِ مَثَلُ نُورِ‌هِ کَمِشْکَوةٍ فِیهَا مِصْبَاحٌ الْمِصْبَاحُ فِی زُجَاجَةٍ الزُّجَاجَةُ کَأَنَّهَا کَوْکَبٌ دُرِّ‌یٌّ یُوقَدُ مِن شَجَرَ‌ةٍ مُّبَارَ‌کَةٍ زَیْتُونَةٍ لَّا شَرْ‌قِیَّةٍ وَلَا غَرْ‌بِیَّةٍ یَکَادُ زَیْتُهَا یُضِیءُ وَلَوْ لَمْ تَمْسَسْهُ نَارٌ نُّورٌ عَلَى نُورٍ یَهْدِی اللَّهُ لِنُورِ‌هِ مَن یَشَاءُ وَیَضْرِ‌بُ اللَّهُ الْأَمْثَالَ لِلنَّاسِ وَاللَّهُ بِکُلِّ شَیْءٍ عَلِیمٌ»، اظهار کرد: حکما، علما و فلاسفه این آیه را از نگاه فلسفه، عرفان و کلام مورد پژوهش قرار داده‌اند و آثار گرانقدری برجای گذاشته‌اند تا ره گشای راه سایر پویندگان حقیقت باشد.
مرادی تصریح کرد: برخی از اصحاب معرفت آن را اعظم و اشرف آیات قرآن درباب توحید دانسته‌اند و تنها آیه‌ای که خداوند متعال با مثل و تشبیه به وصف نور حیات بخش و هدایتگر خویش در خلقت می‌پردازد آیه 35 سوره نور است.
این نویسنده اظهار کرد: اهمیت تحقیق و پژوهش در آیه 35 سوره نور تا بدان پایه است که فیلسوف بزرگ صدرالمتالهین می‌گوید سزاوار است آدمی تمام عمر خود را در فهم و کشف اسرار این آیه صرف کند.
مرادی درادامه با بیان اینکه در این مجال تنها یک آیه از کلام خداوند را مورد بحث قرار دادیم، تاکید کرد: هدف اصلی قرآن بیدار کردن، تربیت و تعلیم، تزکیه و هدایت بشریت بسوی تعالی و رسانیدن انسان به قله کمال در پرتو توحید و ایمان الهی است.
وی تصریح کرد: قرآن کریم با روش‌های مختلف« داستان و قصه، مباحث علمی، بیان احکام و اخلاق و پند و اندرز» پیام‌های هدایتگر مبتنی بر علم و حکمت خود را به بشر می‌رساند و هرکسی با تلاوت آیات مبارک و تفکر در آن به اندازه فهم خود می‌فهمد و هدایت می‌شود.
مرادی افزود: یکی از روش‌های هدایت قرآن دستور به تفکر در آیات وحی و تجلی ظهور آن آیات در خلقت و نحوه ارتباط آن آیات در خلقت و نحوه ارتباط این دو باهم است.
این نویسنده تصریح کرد: تفکر در خلقت شب و روز و یا تفکر در نحوه شکل‌گیری باران،در حدیثی از حضرت علی(ع) که می‌فرمایند: خداوند دارای دو کتاب است نخست«قرآن» در حوزه تدوین و دیگری«جهان» در حیطه تکوین یعنی آنچه را که قرآن می‌فرماید تجلی یافته آن در جهان خلقت وجود دارد و یا همچنان تجلی و ظهور پیدا خواهد کرد. آیت‌الله جوادی آملی-بررسی قرآن در نهج‌البلاغه، خطبه 183 و خطبه 91
مرادی درپایان اظهار کرد: روش دیگری از هدایت دعوت مخاطب برای تفکر در تمثیل و تشبیه قرآنی است، قرآن گاهی از یک طرف دعوت به تدبر می‌کند و از طرف دیگر موضوع را به شکلی بیان می‌فرماید که افکار برانگیخته شوند تا درباره موضوع بسیار فکر کنند تا بهتر به عمق مطلب برسند، بنابراین استفاده از زبان در تمثیل هم برای تفکر است و هم برای تفهیم مطلب.
