پیروی کور؛ عامل حملات انتحاری/ استفاده از روانشناسی افراد در گروه‌های تروریستی

به گزارش ایکنا از خراسان رضوی، مرتضی نادری شب گذشته، 16 مهر ماه در نشستی که در مؤسسه آموزشی پژوهشی فردای پارس برگزار شد، اظهار کرد: روانشناسان این پرسش را مطرح می‌کنند که چه عواملی در طول تاریخ افراد را به ارتکاب جنایاتی چون قتل عام هزاران کودک و... سوق می‌دهد.

وی افزود: برخی معتقدند که فجایعی که در جنگ جهانی دوم روی داد، تنها به دلیل وجود شرایط ویژه‌ای بوده است. حال آنکه با آزمایش‌های گوناگونی که روانشناسان از افراد عادی گرفتند، ثابت کردند که انسان‌ها در هر دوره‌ای می‌توانند دست به این جنایات بزنند.

نادری ادامه داد: روانشناسان با آزمایش‌های گوناگونی که انجام دادند، به دو مکانیزم عمده رسیدند که یکی از آن مکانیزم‌ها، هم‌رنگی است. در این حالت فرد تحت تأثیر حضور واقعی یا خیالی دیگران قرار می‌گیرد. دومین مکانیزم پیروی کردن از فردی است که دارای «اتوریته» یا اقتدار است.

وی با بیان اینکه افراد در یک موقعیت مبهم تحت نفوذ اطلاعات دیگران قرار می‌گیرند، تصریح کرد: در واقع فرد دیگران را منبع اطلاعاتی خود قرار می‌دهد و خود را با آن‌ها همرنگ می‌شود. باید بدانیم وجود شرایط مبهم افراد را بیشتر به سوی هم‌رنگ شدن سوق می‌دهد. این شرایط مانند موقعیت امروز ایران است که خیلی مبهم است؛ بنابراین منجر به حرکت افراد به سمت رفتارهای توده‌ای می‌شود.

این جامعه‌شناس خاطرنشان کرد: حالت دوم زمانی است که فرد در بحران باشد؛ در این شرایط فرد مجبور است یک تصمیم مهم را در مدت زمان محدودی بگیرد‌. اما حالت سوم هنگامی است که دیگران برای ما نقش متخصص را دارند؛ در این حالت هم‌رایی افراد ایجاد می‌شود.

نادری با اشاره به انواع هم‌رایی در جامعه گفت: هم رایی نمودهای زیادی در جامعه دارد که می‌توان به مد به عنوان یکی از موارد آن اشاره کرد. در واقع افراد برای اینکه احساس پذیرش در گرو‌ه‌های مدنظر خود را پیدا کنند، با آن‌ها هم رنگ می‌شوند. 

وی با بیان اینکه اگر فردی دارای اقتدار باشد، می‌تواند فردی را به انجام یک دستور متقاعد کند، اظهار کرد: در واقع نرخ بالای اطاعت از یک سو و پیش‌بینی دست کم بودن از سوی دیگر منجر به ایجاد یک معلول مرگبار خواهد شد. زمانی که به فرد نقشی همراه با ارزش‌های مثبت نسبت دهیم، فرد خود را در نقشش غرق می‌کند و اقدامات فاجعه‌باری چون افسران نازی انجام خواهد داد. 

این جامعه‌شناس گفت: اطاعت کور از دیگران بد و شیطانی است که می‌توان به چند نمونه از آن چون شکنجه عاملان حملات انتحاری اشاره کرد. باید توجه داشت که شکنجه کار حساسی است و هرکسی نمی‌تواند آن را انجام دهد. 

نادری با اشاره به حملات انتحاری به عنوان پیروی کور افزود: پیروی کور عامل دوم حملات انتحاری است که روانشناسان در مطالعات خود به آن دست یافتند. وجود احساس خشم و نارضایتی در میان افرادی که خودشکی می‌کنند آن ها را به این باور می‌رساند که مرده آن‌ها بهتر از زنده بودنشان است بنابراین وجود چنین حسی همراه با اینکه چنین افرادی با مرگشان جامعه بهتری را به وجود می‌آورند، نیروی پیشران برای انجام حملات انتحاری است.

نادری خاطرنشان کرد: این دسته افراد از میان جمعی که روحیه وطن پرستانه دارند، انتخاب می‌شوند. پس از آن بررسی می‌شود که چه میزان در عقاید خود جدی هستند. در مرحله بعد در تمرین‌های گروهی شرکت می‌‌کنند و پس از آن طرز ساخت بمب به آن‌ها آموزش داده می‌شود. در مرحله آخر یک ویدیو تهیه کرده و اعلام عمومی می‌کنند که قرار است یک نیروی جهادی تروریستی شوند تا خانواده‌شان تصاویر آن‌ها را ببیند.

وی افزود: از آنجا که افراد می‌خواهند به تعهدات خود پایبند باشند، زمینه لازم انجام حملات انتحاری را به دست می‌آورند‌. باید توجه کرد که چقدر سیستم فضاهای تروریستی منطبق بر ملازمات تجربی و شواهد علمی بوده و تا چه میزان کارآمد است.

این جامعه‌شناس ادامه داد: طی مصاحبه با برخی از این افراد نشان داده شد که بسیاری از این افراد، شخصیت‌های خوبی از لحاظ اخلاقی بوده و گمان می‌کردند که این کار هم، مانند خوب بودن خودشان است. 

انتهای پیام