چرایی کمتر بودن ارث زن نسبت به مرد

حجت‌الاسلام والمسلمین خالد الغفوری، عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) در گفت‌وگو با ایکنا از قم، در خصوص میزان ارثیه‌ای که در قرآن برای زنان مشخص شده است، با بیان اینکه در ارزیابی قوانین و مقررات باید با دید کلی و جامع به این قوانین توجه کرد، گفت: گاهی لازم است قوانین را جداگانه مورد بررسی قرار دهیم و اسلام برای مسئله ارث قوانین مختلفی وجود دارد و سهم هرکسی مشخص شده است.

وی در پاسخ به این مسئله که از آیات قرآن اینگونه برمی‌آید که سهم زن از ارث مقابل سهم مرد بسیار کم است، ادامه داد: اگر منظومه کلی قوانین اسلام را در نظر بگیریم، نوع قضاوت عوض می‌شود، البته در برخی مواقع سهم زن بسیار بیشتر از مرد است، اما اینکه سهم زن را نصف سهم مرد گفته‌اند به این دلیل است که در اسلام همه مسئولیت اقتصادی خانواده برعهده مرد است.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) ادامه داد: زن حتی اگر درآمد داشته باشد، هیچ مسئولیت اقتصادی در قبال خود و مخارج خانواده ندارد، یعنی زن حتی اگر دارای درآمد باشد باز هم می‌تواند درآمد خود را ذخیره کند و مرد باید نفقه زن را بپردازد، اما تمام مسئولیت اقتصادی خانواده برعهده مرد است.

‌ظلمی در ارث به زنان نشده است

وی تصریح کرد: قانون ناظر بر حالات کلی است و ممکن است در برخی موارد استثنایی به وجود بیاید که در این زمینه باید به متخصص آن مسئله رجوع شود؛ اگر بخواهیم به مسئله ارث در ضمن مجموعه بسیار وسیع احکام الهی بپردازیم، می‌توان گفت که نه تنها هیچ ظلمی به زن نشده بلکه امتیازاتی هم به زن داده شده است.

غفوری بیان کرد: کسانی که فکر می‌کنند به زن در اسلام ظلم شده در واقع با نگاهی غربی به زن و جایگاهش در اجتماع نگاه می‌کنند، در غرب زن هم مانند مرد باید مسئولیت اقتصادی داشته باشد، اما اسلام با نگاهی که به زن دارد و جایگاه و شأنی که برای او قائل است، تمام مسئولیت اقتصادی را به مرد داده و زن ملزم به تهیه مخارج نیست.

وی در پاسخ به این مسئله که گاهی ممکن است مرد خانواده مخارج زن را تأمین نکند و زن مجبور شود خودش مخارجش را تأمین کند، در چنین وضعیتی تکلیف زن چیست، گفت: اسلام راه‌های بسیاری برای این مسئله پیش‌بینی کرده است، به عوان مثال می‌توان به مالیاتی که در اسلام به عنوان خمس و زکات از آن یاد می‌شود، اشاره کرد و از این ناحیه حکومت اسلامی باید این افراد را تامین کند همچنین صدقه و انفاق هم برای این منظور پیش‌بینی شده است.

تغییر مفهوم صدقه در فرهنگ کنونی

سردبیر مجله فقه اهل‌بیت(ع) ادامه داد: امروزه نگاه مردم به مسئله صدقه بسیار بد شده است و گمان می‌کنند که صدقه را از روی ترحم باید به افراد نیازمند و فقیر داد، در حالی که در صدر اسلام اصلاً چنین نگاهی وجود نداشته و صدقه مفهوم وسیع، انسانی و تعریف متفاوتی داشت، حتی کمک کردن به مراکز خیریه صدقه محسوب می‌شود.

عضو هیئت علمی جامعةالمصطفی(ص) درخصوص این شبهه که اگر متوفی تنها یک فرزند دختر داشته باشد فقط نیمی از ارث به او می‌رسد، بیان کرد: در این مسئله هم به نفع زن کار شده است، چرا که زمان تقسیم ارث، ابتدا نیمی از آن را به دختر می‌دهند و مابقی را میان دیگر ورثه تقسیم می‌کنند، پس سهم دختر محفوظ است، اما اگر فرزند متوفی پسر باشد، ابتدا باید سهم ارث دیگر ورثه داده شود و بعد در انتها هرچه که بماند برای پسر است.

غفوری در پایان یادآور شد: در گذشته اگر متوفی، خواهر و برادر ناتنی داشت، میزان و نوع ارثیه‌ای که به آنها می‌رسید، متفاوت از خواهر و برادر تنی بود، اما امروزه این مسئله دیگر اهمیتی ندارد و فرقی بین خواهر و برادر تنی و ناتنی وجود ندارد. لازم به ذکر است که فرزند متوفی اگر پسر باشد، باید هزینه کفن و دفن، مراسم، نماز و روزه قضا و دینی که بر گردن متوفی بوده را هم بپردازد.

انتهای پیام