«بام اندود» کویرنشینان؛ سنتی قدیمی با رنگ همدلی

به گزارش ایکنا از خراسان‌جنوبی، استان خراسان‌جنوبی مهد سنن و آداب و رسوم مختلف است که هر کدام از این سنت‌ها، رازهایی را در خود دارند و بام اندود نیز یکی از این مراسم است که هم باعث می‌شود خانه‌های گلی گرم شوند و هم خانه‌های دل به هم نزدیک شوند.

ساده زیستی و قناعت روستائیان همیشه زبانزد بوده است و این مردمان در بین خود آداب و رسومی را دارند که یکدلی ویژگی مشترک همه آن‌ها است.

شهر خوسف یکی از شهرهایی است که این آینن در آن حفظ شده است. این مراسم سنتی هرچند سال یکبار در فصل پاییز و اوایل زمستان توسط کشاورزان و ریش سفیدان و تعدادی از جوانان به صورت دسته جمعی و هم یاری و همکاری به همدیگر انجام و در پایان از افراد در این شهر پذیرایی می‌شود.

سیداحمد برآبادی، مدیرحوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث ‌فرهنگی خراسان ‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا اظهار کرد: مراسم سنتی بام اندود در خراسان جنوبی از اواخر شهریور آغاز می‌شود و تا اوایل آبان ادامه دارد که ثبت ملی این آیین سنتی در فهرست آثار معنوی کشور در حال پیگیری است.

وی افزود: بام اندود (بنندو) از جمله مراسم سنتی است که در خراسان جنوبی هنوز اجرا می‌شود و از تاریچه آن تاریخ دقیقی موجود نیست و آن چیزی که به شکل مراسم بام‌اندود جا افتاده است، حداقل به بیش از صد سال گذشته برمی‌گردد.

وی بیان کرد: در روستاها و برخی از مناطق شهرهای خراسان جنوبی چون منازل از خشت و گل هستند، برای اینکه از نفوذ باران در زمستان در امان باشند سالی یک‌بار پشت بام‌های خود را بام‌اندود (پوششی از گل، خاک و کاه) می‌کنند.

مدیرحوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث ‌فرهنگی خراسان ‌جنوبی گفت: از مواردی که مراسم بام‌اندود خراسان جنوبی را با دیگر استان‌ها متمایز می‌کند، اجرای خواندن موسیقی به هنگام کار بام‌اندود است.

وی اظهار کرد: در مناطقی که در ساخت خانه‌های گلی و پشت‌بام‌ها از خاکی با عنوان خاک کوشک استفاده می‌کنند هر هفت سال نیاز به بام‌اندود است.

مدیر حوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث ‌فرهنگی خراسان ‌جنوبی ادامه داد: برای اجرای مراسم بام‌اندود باید آب و خاک با یکدیگر مخلوط و سپس کاه اضافه شود و آنقدر لگد مال شود تا آماده گل مالی بر روی پشت بام‌ها شود.

برآبادی افزود: برای اجرای بام‌اندود از مصالحی از جمله خاک رس، کاه، گل و در بعضی از نقاط از خاکستر استفاده می‌کنند اما مصالح اصلی آن آب، کاه و خاک است.

وی بیان کرد: از مهم‌ترین ویژگی‌های بام اندود، عدم نفوذ باران به داخل و سقف خانه است و حالت صیقلی شکلی که خاک و گل بر روی پشت بام ایجاد می‌کند، سبب می‌شود آب صیقل خورد و از پشت بام به سمت ناودان روانه شود.

مدیرحوزه پژوهش و مطالعات اداره کل میراث ‌فرهنگی خراسان ‌جنوبی گفت: کاهگل و قطر دیوارهای خانه‌های گلی سبب می‌شود سرمای زمستان به داخل خانه نفوذ نکند و در اوایل فصل پاییز مراسم بام‌اندود انجام می‌شود.

برآبادی یادآور شد: رنگ روشن کاه گل سبب می‌شود در مناطق کویری که آفتاب شدید در تابستان می‌تابد، وجود کاه و گل مانع از گرمای شدید به درون خانه شود.

انتهای پیام