ضرورت آمیختگی ترجمه قرآن کودک و نوجوان با جذابیت‌های بصری
گروه ادب ــ نویسنده آثار قرآنی کودک و نوجوان گفت: مترجم باید برای بیان مفاهیم قرآنی به کودکان از بهترین قالب‌های ممکن استفاده کند و اثر خود را با ویژگی‌های جذاب بصری بیامیزد.
حجت الاسلام‌والمسلمین غلامرضا حیدری ابهری، نویسنده ادبیات کودک و نوجوان در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا درباره چگونگی بیان مفاهیم قرآنی برای کودکان و نوجوانان گفت: با استفاده از داستان‌ها، قصص قرآنی و حکایات می‌توان مفاهیم قرآنی و معارف اسلامی را به کودکان آموخت، به‌عنوان مثال ترجمه قرآن برای این گروه سنی امکان‌پذیر است، اما درک مفاهیم توسط این گروه سنی اهمیت بیشتری دارد.
وی افزود: اگر مؤلفان و مترجمان قرآن برای کودکان و نوجوانان از قالب‌هایی که برای بزرگسالان به کار می‌رود استفاده کنند در این راستا موفق نخواهند شد، در این زمینه برای بزرگسال تفسیر ترتیبی وجود دارد که از سوره «حمد» تا «ناس» را شامل می‌شود، این تفسیر برای کودک هیچ کاربردی ندارد، چرا که بسیاری از آیات قرآن نه تنها برای کودکان قابل فهم نبوده، بلکه لزومی هم ندارد که این آیات برای آن‌ها ترجمه شود. از این رو ما می‌توانیم گزیده‌ای از تفسیر یا ترجمه را برای این گروه بیان کنیم.
حیدری ابهری ادامه داد: آیات مرتبط با قصه‌ها و موضوعات علمی قرآن را در ترجمه می‌توان برای کودک و نوجوان بیان کرد و این انتخاب گزینشی، قالبی از بیان مفاهیم قرآنی برای کودک و نوجوان است، حتی می‌توان گزارشی از آیات را برای کودکان ارائه کرد.
این نویسنده در ادامه بیان کرد: مترجم باید برای بیان مفاهیم قرآنی به کودکان از بهترین قالب‌های ممکن استفاده کند و اثر خود را با ویژگی‌های جذاب بصری بیامیزد تا مخاطب را جذب کند.
نویسنده «دایرة المعارف قرآنی کودکان» بیان کرد: تاکنون ترجمه‌هایی که برای کودک و نوجوان انجام شده، مانند ترجمه مصطفی رحماندوست موفق بوده و باید ادامه یابد؛ چرا که در این ترجمه‌ها، صرفاً آیات ترجمه نشده و همراه با توضیحات بیشتری است که مخاطب مورد نظر را با مفهوم آیه آشنا کرده و می‌تواند زمینه درک بیشتر را فراهم کند.
حیدری ابهری تصریح کرد: در ارائه ترجمه قرآن برای کودک و نوجوان مترجم باید این موضوع را مورد توجه قرار دهد که از قرآن فاصله نگیرد و به بیان سلیقه‌ای مفاهیم قرآن نپردازد، بلکه باید به اقتضائات سنی کودک توجه کند.
وی در ادامه گفت: کمبود ترجمه قرآن موفق برای مخاطبان کودک و نوجوان به دلیل نیافتن قالب‌های مناسب برای بیان مفاهیم قرآنی از سوی مترجمان است. مترجمان معمولاً در ترجمه قرآن از همان شیوه، زبان و سبک ترجمه بزرگسال استفاده می‌کنند در صورتی که لازم است برای توضیح یک آیه حکایت یا قصه‌ای بیان شود؛ از این رو اگر صرفاً به دنبال ترجمه باشیم، مسیر اشتباهی را خواهیم پیمود.
این نویسنده با بیان اینکه داستان‌های قرآنی در طول سالیان گذشته برای کودکان و نوجوانان بیان شده و این گونه نبوده که نویسندگان در این زمینه کوتاهی کنند، گفت: به نظر می‌رسد اکنون زبان و سبک بیان مفاهیم قرآنی برای مخاطبان کودک و نوجوان تغییر یافته و به عبارتی بهتر شده است، اما باز هم باید ابتکار و نوآوری را مورد توجه قرار دهیم و با شناخت نیاز آن‌ها در این راستا گام برداریم.
وی در پایان یادآور شد: به نظر می‌رسد در زمینه ترجمه قرآن برای کودکان و نوجوانان باید مراکز علمی به صورت فعال به این امر بپردازند که در این صورت می‌توان شاهد آثار کیفی و متناسب با نیاز مخاطبان کودک و نوجوان در حوزه دین و قرآن بود.
یادآور می‌شود؛ حجت‌الاسلام والمسلمین غلامرضا حیدری‌ابهری، تاکنون آثار متعددی در زمینه‌های قرآنی برای کودکان و نوجوان به رشته تحریر درآورده است که از جمله آن‌ها می‌توان به «نان و نمک»، «خداشناسی قرآنی کودکان»، «خدا و قصه‌هایش»، «چهل حدیث و حکایت»، «پیامبر و قصه‌هایش»، «زندگی‌نامه نهج‌البلاغه»، «برایم از قرآن بگو»، «پرسمان قرآنی کودک»، «چهل حدیث و جدول‌ها»، «فرهنگنامه سوره‌های قرآن»، «پول، حدا، بچه‌ها»، «خدایا اجازه» و «عروسی مهر و ماه» اشاره کرد.
انتهای پیام
