گینه بیسائو و چالش‌های فعالیت قرآنی/ تشرف گروهی به اسلام در غربی‌ترین نقطه آفریقا
گروه بین‌الملل ـ گینه بیسائو کشوری کوچک در غربی‌ترین نقطه آفریقاست. با وجود اینکه بیشتر مردم این کشور مسلمان هستند، نبود مؤسسات قرآنی و دینی برای نشر اسلام و فرهنگ قرآنی در این کشور به شدت احساس می‌شود.
به گزارش ایکنا؛ سازمان فرهنگ، آموزش و علوم اسلامی (آیسسکو) برای نخستین بار و در ابتکاری جدید در سال ۲۰۰۵ شهر مکه عربستان سعودی را پایتخت فرهنگی جهان اسلام اعلام کرد و پس از آن در سال ۲۰۰۶ شهرهای حلب سوریه، اصفهان در ایران و تمبکو در جمهوری مالی پایتخت‌های فرهنگی جهان اسلام معرفی شدند.
سازمان آیسسکو امسال در کنار شهر «بندر سری بگاوان»، پایتخت برونئی، شهرهای تونس، قدس و بیسائو، پایتخت کشور آفریقایی گینه بیسائو، را از پایتخت‌های فرهنگی جهان اسلام در سال 2019 اعلام کرده که انتخاب این شهر فقیر آفریقایی می‌تواند ابتکاری مهم در معرفی بیشتر ظرفیت و تلاش‌های مسلمانان این کشور برای ترویج قرآن و تعالیم اسلام باشد.
در همین راستا، پایگاه خبری «الجزیره نت» در گزارشی با عنوان «بيسائو عاصمة الثقافة الإسلامية في غرب أفريقيا: بيسائو؛ پایتخت فرهنگی جهان اسلام در غرب آفریقا» به معرفی جایگاه و حضور مسلمانان در این کشور پرداخته و مشکلات و چالش‌های مسلمانان را تبیین کرده است.
در این گزارش آمده است: گینه بیسائو کشوری کوچک در غرب قاره آفریقا و در کرانه اقیانوس اطلس و شمال جمهوری گینه است که مسلمانان تقریباً نیمی از جمعیت آن را تشکیل می‌دهند و بیشتر آنها در شمال و شمال شرق این كشور زندگی می‌كنند.
پس از اسلام، دین مسیحیت بیشترین پیرو را در این کشور دارد و عده‌ای نیز پیرو آیین‌های بومی هستند، اما مسلمانان این کشور ییشتر پیرو مذهب مالکی هستند و اقلیت‌هایی از شیعیان و پیروان فرقه احمدیه نیز در میان آنها دیده می‌شود.
تعداد ساکنان گینه بیسائو نزدیک به یک میلیون و 500 هزار نفر است که حدود 800 هزار نفر آنها مسلمان هستند و این کشور یکی از اعضای سازمان همکاریهای اسلامی و اتحادیه آفریقا به شمار میرود.
میدان «ابطال الأمة» در مرکز بیسائو
استقلال گینه بیسائو
استعمارگران پرتغالی در سال 1687 شهر «بیسائو» را به منزله بندر و مرکزی برای تجارت بَرده و کالا در غرب آفریقا تأسیس کردند. این شهر در سال 1942 به پایتخت گینه پرتغال تبدیل شد و تا سال 1973 یعنی زمان استقلال به همین صورت باقی ماند.
مسجد مسکویتا در بیسائو
در سال 1963 این شهر یکی از مهم‌ترین پایگاههای انقلابی بود که حزبی آفریقایی استقلال گینه را به رهبری «آمیلار کابرل» و برخی دوستان او آغاز کرد. پس از پیروزی استقلال‌طلبان در سال 1974 و اعلام استقلال کامل کشور گینه، بیسائو پایتخت دولت جدید اعلام شد.
بیساوئو بزرگترین شهر در این کشور، بندر اصلی و مرکز آموزشی اداری و نظامی آن است که به تولید بادام‌زمینی، چوب، روغن نخل و لاستیک مشهور است و یک فرودگاه بین‌المللی دارد.
اقوام فولانی و ماندینگو
نمی‌توان از فرهنگ اسلامی در بیسائو سخن گفت، اما از اقوام «فولانی» و «ماندینگو»، که در غرب آفریقا از جمله گینه بیسائو زندگی می‌کنند، سخنی به میان نیاورد.
نمایی از ورودی موزه مردم‌شناسی بیسائو
جمعیت قوم فولانی حدود 40 میلیون نفر است که بیشتر آنها مسلمان‌اند و یکی از بزرگترین اقلیت‌های منطقه ساحل و غرب آفریقا به شمار می‌روند، اما ماندینگو نیز مجموعه‌ای در غرب آفریقاست که تعداد ساکنان آن به حدود 11 میلیون نفر میرسد و بیشتر آنها مسلمان هستند و یک جامعه سنتی دارند که بر ارتباط خانوادگی و روستایی استوار است و جامعه‌ای هستند که تاریخ، فرهنگ و اسطوره‌ها در میان آنان به صورت شفاهی از نسلی به نسل دیگر منتقل شده است.
اسلام در گینه بیسائو
از ظهور اسلام در گينه بیسائو مدت مديدى مى‌گذرد. در اواخر سده سيزدهم میلادی، اسلام به این کشور راه یافت و دین پیامبر(ص) از منطقه «فوتاجالون» واقع در غرب آفریقا گسترش یافت.
با وجود اینکه مسلمانان بیشترین تعداد را در این کشور دارند، فعالیت‌های گسترده کلیساها، برپایی جشنها و آیین‌های مسیحی و عدم التزام به حجاب اسلامی موجب شده است که تعداد مسلمانان خیلی به چشم نیاید.
در سال‌های اخیر به دلیل تلاش سازمان‌های اسلامی برای هدایت تازه‌مسلمانان و پاسخ به سؤالات و شبهات آنان در زمینه‌های مختلف دینی، روز به روز گرایش به اسلام در میان گروه‌های مختلف گینه‌ای رشد داشته است.
تشرف گروهی به اسلام
یکی از ویژگیهای مهم ساکنان کشور گینه بیسائو، که وجه تمایز آنها با دیگران به شمار میآید، این است که آنها گروهی به اسلام ایمان می‌آورند؛ برای مثال ساکنان روستاهای « کونتانگا»، « ثوم»، « کومیری» و « کومکجا» در یک زمان کاملاً به اسلام مشرف شدند که جمعیت آنها به بیش از 3 هزار نفر میرسد.
موزه آثار آفریقایی
موزه آثار تاریخی آفریقا از اماکن فرهنگی گینه بیسائو است. این موزه با استقبال گسترده گردشگران مواجه است و در آن آثار هنری همچون سفال سنتی، پارچه و مجسمه و صنایع دستی به نمایش گذاشته شده که از طریق آن می‌توان با تاریخ این کشور آشنا شد. این آثار بازگوکننده بخشی از تاریخ است که از نزدیک می‌توان با آن آشنا شد.
نیاز به مؤسسات قرآنی ـ اسلامی
مسلم است که نیاز مسلمانان بیسائو به تأسیس مؤسسات اسلامی قرآنی برای آموزش مبانی و آموزه‌های اسلام و علوم قرآن به شدت احساس می‌شود؛ امری که به دلیل فقر شدید در این کشور، انجام آن برای ساکنان این کشور کاری سخت است.
مسلمانان این کشور از کمبود منابع مالی و نبود مؤسسات قرآنی و دینی که تلاش آنان برای فراگیری قرآن و علوم اسلام را با چالش مواجه می‌کند رنج می‌برند و همین مسئله سبب شده که آموزش قرآن و علوم دینی به تازه‌مسلمانان نیز با مشکل مواجه باشد. همچنین، فقر و فقدان منابع مالی كافی، تلاش مبلغان و وعاظ مسلمان برای ترویج آموزه‌های حقیقی اسلام به ساكنان منطقه را با مشكل روبه‌رو كرده است.
تمجید رئیسجمهور گینه بیسائو از یک مرکز خیریه (سال 2014)
اگرچه تلاش نهادهای اسلامی در گینه بیسائو نقش مؤثری در دعوت غیرمسلمانان به اسلام در روستاها و قبایل متعدد داشته است، تلاش همزمان مؤسسات تبلیغاتی سایر ادیان و سرمایه‌گذاری آنان در طرح‌های مختلف بهداشتی، اجتماعی و آموزشی کار مؤسسات اسلامی را سخت کرده است.
با وجود این، کشور گینه بیسائو در سال‌های اخیر شاهد اسلام آوردن مشهورترین رهبران سیاسی خود بوده که از میان آنها می‌توان به « کومبایالا»، رئیسجمهور سابق این کشور و « ادموند اوورا»، مشاور سابق رئیسجمهور در امور راهبردی، اشاره کرد.
به هر حال شهر بیسائو، پایتخت گینه بیسائو، امسال در حالی سازمان آیسسکو آن را پایتخت فرهنگی جهان اسلام در سال 2019 معرفی کرد که این شهر مملو از آثار مهم معماری، تاریخی و اجتماعی است و با وجود تنوع فرهنگ موجود در آن، شاهد هم‌زیستی مسالمت‌آمیز میان مردمی با ادیان و فرهنگ‌های مختلف است.
همچنین، این ابتکار سازمان اسلامی آیسسکو فرصتی برای تبیین تنوع و غنای فرهنگی و کشف فرهنگ و آثار تاریخی بیسائو و معرفی ارزش‌های انسانی فرهنگ حاکم بر این شهر است.
تصاویری از آثار تاریخی و طبیعت گینه بیسائو
ترجمه و تنظیم: زهره نوری
انتهای پیام
