هدایت انسان در گرو بهره‌گیری توأمان از قرآن و سنت است/ دلایل رد «قرآنبسندگی»
گروه فعالیت‌های قرآنی ــ کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی ضمن تشریح دلایل خود مبنی بر رد قرآنبسندگی، هدایت انسان و تفسیر آیات قرآن کریم را در گرو بهره‌گیری از قرآن و سنت در کنار یکدیگر دانست.
به گزارش خبرنگار ایکنا؛ نشست «تحلیل و نقد نظریه قرآنبسندگی در نگاه برخی اندیشمندان معاصر» عصر امروز، دوشنبه، 29 بهمن‌ماه با حضور حسین محمدی‌فام، کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی در محل سالن جلسات معاونت فرهنگی جهاد دانشگاهی برگزار شد.
محمدی فام در ابتدای این نشست فرهنگی با بیان اینکه جریان قرآنبسندگی در سال‌های اخیر در دانشگاه‌ها و جلسات و محافل رواج یافته است، گفت: متأسفانه این تفکر در لوای شیعه در حال گسترش در این محافل است و برخی از متفکران و به اصطلاح روشن‌فکران در ترویج آن تلاش می‌کنند.
کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی با اشاره به اینکه بنده در این رابطه بر روی سه شخصیتی که مروج و ارائه دهنده تفکر قرآنبسندگی در ایران معاصر هستند، مطالعه و تحقیق داشته‌ام، ادامه داد: شریعت سنگلجی، ابوالفضل برقعی و حسینی طباطبایی سه شخصیتی هستند که در قرن اخیر به این تفکر پرداخته‌اند که البته بنده به این نتیجه رسیدم که از این سه نفر تنها ابوالفضل برقعی است که بسیار پایبند تفکر قرآنبسندگی است و دو شخصیت دیگر خیلی کمتر از وی به این تفکر ارادت و اعتقاد دارند.
وی با بیان اینکه قرآنبسندگی یعنی اعتقاد به اینکه قرآن در همه امور کافی است، اظهار کرد: در بحث‌هایی که در این رابطه مطرح می‌شود، دو بحث مهم قرآنبسندگی در هدایت بشر و قرآنبسندگی در تفسیر قرآن از مهم‌ترین زمینه‌های مربوط به قرآنبسندگی هستند که باید بدان‌ها بیش از بحث‌های دیگر پرداخت.
محمدی فام با اشاره به اینکه خاستگاه قرآنبسندگی و اولین جرقه این تفکر توسط خلیفه دوم و در کنار بستر پیامبر(ص) است، گفت: این تفکر و در کنار آن بحث نقل حدیث از پیامبر(ص) در زمان خلفای سه‌گانه و پس از آن تا دوره عمر بن عبدالعزیز نیز ادامه داشت.
کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی افزود: همچنین، این تفکر در قرون بعدی نیز توسط افراد دیگری رواج یافت و در این رابطه حتی گروهی به نام اهل القرآن پدید آمدند که قرآن را برای هدایت و تفسیر کافی می‌دانستند که در این رابطه می‌توان به افرادی نظیر سیداحمدخان و ... اشاره کرد.
وی با بیان اینکه البته جمهور اهل سنت با قرآنبسندگی مخالف هستند و حدیث و سنت را به عنوان منبع دین و تفسیر می‌دانند، اظهار کرد: اولین دلیلی که قرآن‌بسندگانی مانند ابوالفضل برقعی برای ارائه این تفکر در هدایت بشر بیان می‌کنند، بحث کفایت قرآن است؛ بدین معنا که قرآن برای هدایت کافی است در صورتی‌که طبق آیات صریح قرآن کریم قرآن در کنار آن، پیامبر (سنت) تکمیل‌کننده راه هدایت بشر هستند.
محمدی فام ادامه داد: دلیل دومی که قرآن‌بسندگان مطرح می‌کنند، استناد به آیات قرآن کریم است که در برخی از آیات الهی از کلام‌الله مجید به عنوان روشن‌کننده همه چیز نام برده شده است که در پاسخ به این ادعا باید بیان کرد که نباید با آیات قرآن کریم به صورت گزینشی برخورد کرد؛ چراکه در برخی از آیات دیگر از وجود پیامبر(ص) و سنت ایشان برای هدایت بشر نام برده شده است.
کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی افزود: دلیل سوم این افراد برای استناد صرف به قرآن این است که هدایت انسان را در انحصار قرآن می‌دانند در صورتی‌که در خود قرآن کریم آمده است که پروردگار عالم از دو مصداق قرآن و سنت برای هدایت نام برده است.
وی با اشاره دلیل چهارمی که قرآن‌بسندگانی همچون برقعی در رابطه با تفکر خود ارائه می‌دهند، اظهار کرد: برقعی از قرآن به عنوان میزان و مرجع رفع اختلاف نام می‌برد، پس لزومی ندارد تا به سراغ حدیث و سنت رفت که در پاسخ به این دلیل باید اذعان کرد که در برخی از آیات الهی قرآن کریم آمده است که برای رفع اختلاف به پیامبر(ص) رجوع کنید. همچنین در متن نهج‌البلاغه امیرالمؤمنین(ع) نیز نامه 77 ایشان آمده است که به ابن عباس توصیه کردند که با خوارج از طریق قرآن سخن نگفته، بلکه با بهره‌گیری از سنت، پاسخ آن‌ها را بدهد.
محمدی فام در ادامه با اشاره به بعد دوم تفکر قرآن‌بسندگان که مربوط به قرآنبسندگی در تفسیر آیات الهی است، تصریح کرد: برقعی معتقد است که برای تفسیر قرآن، تنها باید به سراغ خود قرآن رفت که در این رابطه نیز آیاتی از کلام‌الله مجید ارائه می‌دهند که در پاسخ به ایشان باید اشاره کرد که آن‌ها در این رابطه نیز به استفاده گزینشی از آیات می‌پردازند. آیات الهی قرآن را نمی‌توان به صورت کامل معنا و تفسیر کرد و این امر کار سختی است که برای رسیدن به معنا و مفهوم آیات الهی لازم است که از سنت پیامبر(ص) و اهل بیت(ع) و سیره و روش ایشان بهره برد.
کارشناس دفتر مطالعات فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه در مذاهب کلامی، فرقه‌هایی نظیر اهل القرآن و اخباریون دچار افراط و تفریط شده‌اند، اظهار کرد: در حقیقت با افراط و تفریط در این رابطه کسی راه به جایی نمی‌برد، بلکه باید با استفاده از کلام الهی قرآن و سنت پیامبر(ص) و عترت ایشان در راه هدایت و تفسیر قرآن کریم گام برداشت.
انتهای پیام
