آنچه بر اقتصاد ایران در سال ۹۷ گذشت

مصطفی سلیمی‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه فردوسی مشهد، در گفت‎وگو با ایکنا از خراسان رضوی، درخصوص ارزیابی وضعیت اقتصاد در سال 97 اظهار کرد: سال 97 با هیجانات ارزی شروع شد و به‌دنبال آن فاز اول تحریمی بود که از سوی آمریکا اتفاق افتاد. بعد از آن نیز نرخ ارز 4200 تومانی تعیین و به نرخ ارز جهانگیری معروف شد که این خود موجی از نااطمینانی و نوسانات شدید قیمتی در بازار ایجاد کرد.

وی افزود: در مقطعی از امسال نرخ ارز آزاد به حدود 20 هزار تومان رسید که به‌دنبال آن نرخ تورم نیز افزایش پیدا کرد و در اوایل سال پیش‌بینی برای نرخ‌های تورم سالانه بسیار بالا بود که با تغییر مدیریت در بانک مرکزی و سیاست‌های جدیدی که این بانک به کار گرفت؛ افزایش نرخ ارز در بازار آزاد مدیریت شد. به‌دنبال آن نیز بر موج افزایش قیمت‌ها اثر گذاشت و نرخ‌های تورم حدود 30 تا 35 درصد برآوردها شده است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه امسال سالی بود که اقتصاد چندان مدیریت نشد، عنوان کرد: بخشی از این امر به عوامل بیرونی و بخشی به عوامل داخلی مربوط است، در داخل احساس می‌شد که اقتصاد واگذار شده و به هر سمت و سویی که می‌خواهد می‌رود. البته به جز بحث سیاست‌های ارزی که در نیمه دوم سال با تغییر مدیریت مقداری مدیریت شد.

سلیمی‌فر ادامه داد: برخلاف اختیاراتی که سران سه قوه از جانب رهبری به دست آورده و جلسات متعددی که تشکل دادند اما به نظر می‌رسد که حداقل نرخ تورم اثر بسیار مهمی بر جا نگذاشت و نتوانست در این حوزه موفق شود. ریشه این موارد نااطمینانی بود که در بازار به وجود آمد و همچنان در اقتصاد ما وجود دارد و همچنین بی‌ثباتی که در سیاست‌های داخلی دیده می‌شود.

این عضو هیئت علمی دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی مشهد گفت: امسال از جهت سرمایه‌‎گذاری سال خوبی نبود و رشد اقتصادی قطعا منفی خواهد بود اما سرمایه‌گذاری نیز به دنبال همان موج نااطمینانی کاهش قابل ملاحظه‌ای پیدا کرده است. در حوزه صادرات غیر نفتی به دلیل افزایش نرخ ارز، عملکرد نسبتا بهتر بوده و توانسته بخشی از ناکامی‌های قوه مجریه و دولت را جبران کند اما در سایر حوزه‌ها مانند اشتغال، سرمایه‌گذاری، رشد اقتصادی و تورم عملکرد قابل قبولی نداشتیم.

وی با اشاره به اینکه مشکلات اقتصادی ما معلوم است و چندان پیچیده نیست، تصریح کرد: پیش‌بینی‌ها برای نرخ تورم در سال آینده بالاتر است که البته امیدواریم این پیش‌بینی‌ها محقق نشود اما این پیش‌بینی‎ها نشان می‌دهد که بحث اشتغال و بیکاری گسترده‌ای که در بین دانش‌آموختگان دانشگاهی وجود دارد و بحث ایجاد ثبات و اطمینان نسبت به آینده در بازار داخلی بسیار مهم است که اگر ایجاد شود، سرمایه‌گذاری به دنبال آن رونق پیدا خواهد کرد.

این استاد دانشگاه بیان کرد: قطعاً باید روی نقش بانک‌ها به طور جدی تأکید کرد و به سمت حمایت از تولید سوق داد، به جای اینکه حمایت از تجارت و خدمات باشد، البته سازوکارهای مناسب باید پیگیری شود که همچنان تأکید بر افزایش صادرات غیر نفتی است. این موارد رئوس کارهایی است که باید در سال آینده به آن‌ها بپردازیم زیرا درآمدهای نفتی ما در سال آینده کمتر خواهد شد و نقش صادرات غیر نفتی اهمیت بیشتری پیدا خاوهد کرد. باید سیاست‌هایی به کار گرفته شود که صادرکنندگان انگیزه لازم برای برگرداندن ارزهای صادراتی به داخل کشور داشته باشند، همچنین باید ذخایر ارزی خود را مدیریت کنیم.

سلیمی‌فر در خصوص میزان تحقق شعار سال 97، گفت: آماری از میزان تحقق این شعار وجود ندارد اما بانک‌ها تسهیلاتی را برای خرید کالاهای ایرانی می‌دهند که این خود قدم مثبتی است. بخشی از تغییر رویکرد مردم در این زمینه فرهنگی است و باید به تدریج عادت کرده و باور کنند که راه رشد و رونق اقتصادی کشور حمایت از تولید داخلی است و شاید این امر مقداری زمان ببرد اما اگر پیگیری لازم را داشته باشیم و سیاست‌های مشوق و حمایت را در بخش خانوارها و سیاست‌های تجاری به کار بگیریم، می‌تواند موفق باشد.

انتهای پیام