چایخانه حاج میرزا؛ جسم تاریخ

به نقش جهان که قدم می‏گذاری خود به خود در زمان گم می‏شوی، گویی از چپ و راست صدای تاریخ را می‏شنوی و بر بام، قدم‏هایش را می‏بینی، لابه‏لای پرسه زنی‏ات در تاریخ اگر خسته شوی و سراغ چایخانه بگیری، قطعاً پیشنهاد چایخانه «حاج میرزا» اولین و آخرین پیشنهاد بکر خواهد بود که برایت زیبایی گشت و گذار در تاریخ را تمام خواهد کرد.
سمت راست سردر بازار قیصریه، راسته‏ای است به نام بازار قنادها؛ وارد که می‏شوی در انتها به یک سه راهی خواهی رسید، سه راهی را اگر سمت راست بروی و سپس وارد اولین کوچه سمت چپ بشوی، رسیده‏ای به کوچه چاه حاج میرزا و نزدیک شده‏ای به دالان بی‏نظیر چایخانه حاج میرزا.
وارد دالان که می‏شوی غبار زمان را بر روی کوزه‏های سفالی عظیم چپ و راست دالان و شهرفرنگ رنگ مرده قدیمی خواهی دید و همین جاست که می‌فهمی دقیقا پایت را گذاشته‎ای بر جسم تاریخ ...
اینجا قدیمی‏ترین قهوه‏خانه شهر است که از عهد صفوی تاکنون پابرجاست، نامش را در قدیم خسته خانه یا سرای طوطی نیز می‌گفتند. حاج محمدعلی خواجه که نسبش به خواجگان صفوی می‌رسد، عتیقه دوست و عتیقه‏شناس متبهری بود که از راه‏های مختلف عتیقه می‌خرید و به در و دیوار قهوه‏خانه می‏آویخت؛ او بود که این مکان را از کارگاه مسگری و قبل‏تر، کاروانسرای مسافران و بازار خرید و فروش اسب و الاغ، به قهوه خانه تبدیل کرد وچند سالی است که خود رخت بربسته از جهان و سه فرزندش رتق و فتق امور را به دست گرفته‌اند.
بعد از خوردن چای دبش دم شده در قوری گل سرخی به همراه یک بشقاب گوشفیل، حتما جذب نگارگری‏های خاک خورده روی دیوارها خواهی شد که معلوم نیست از کجای تاریخ بر این دیوارها نشسته‏اند و از کدام نقاش قدیمی اصفهانی سخن می‌گویند. چراغ‏های نفتی قدیمی و شاخ حیوانات و سکه‏های قدیمی که قدمتشان به دوران شاه صفوی می‌رسد نیز هر کدام از تاریخی می‏گویند که دیگر نیست؛ اینجا می‏توانی تاریخ را لمس کنی؛ شگفت‌انگیز است لمس تاریخ.
از شمشیر و کلاه‏های آهنی و زره‏ها و یادگار دورانی که در اینجا نقالی می‌کردند که بگذریم، بوی آبگوشت چایخانه حاج میرزا دلت را قنج می‌دهد. اینجا چنان فضا، صمیمی و دوست داشتنی است که محال است هم صحبت نشوی با اهل دلی که او هم آمده تا تجربه کند این طعم گرد گرفته تاریخ را.
این چایخانه در تاریخ ۲۰ اسفند ۱۳۸۵ با شماره ۱۸۱۰۳ در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده و دیدنش برای هر اهل دل تاریخ دوستی توصیه می‌شود.
گزارش از مهسا مطیع