به گزارش کانون خبرنگاران ایکنا، نبأ؛ نسرین مصفا، عضو هیئت علمی دانشگاه تهران در نشست علمی کمکهای بشردوستانه بین‌المللی و اثر تحریم‌ها بر کمکهای بشردوستانه به ایران در سیل اخیر که چهارشنبه، 28 فروردین در دفتر مرکزی کمیسیون حقوق بشر اسلامی ایران برگزار شد، ضمن همدردی با عموم خانواده‌های آسيب‌دیده سیل اخیر گفت: طی چند دهه اخیر بحث کمکهای بشردوستانه و «حقوق بین‌الملل پاسخ به سوانح طبیعی» رشد قابل توجهی پیدا کرده است چنانچه امروزه برخی از بحث‌های مهم ذیربط در طرح تدوین شده کمیسیون حقوق بین‌الملل سازمان ملل منعکس شده است.
وی افزود: از حیث نهادسازی نیز در سطح بین‌المللی نهادهای مختلفی درون نظام ملل متحد یا بیرون آن برای موضوع کمکهای بشردوستانه شکل گرفته از قبیل دفتر امدادرسانی بشردوستانه ملل متحد(اوچا) یا صندوق کمکهای بشردوستانه که هر کدام سعی دارند نقش مثبتی در موضوع بحران‌های بشردوستانه ایفا کنند.
مصفا بیان کرد: بلایای طبیعی طبیعتاً موجب نقض حقوق مختلف انسانی از حق حیات گرفته تا حق سلامت، مسکن، غذا، پوشاک، آموزش و حق‌های دیگر بر همین اساس دولت ملی مربوط به محل بحران وظیفه دارد نسبت به رفع روند نقض حقوق تدبیر لازم را اتخاذ و عملی سازد اما با همه اینها هنوز کمکهای بشردوستانه فراملی یک حق تثبیت شده در اسناد بین‌المللی که دولتها ملزم به اجرای آن باشند، محسوب نمی‌شود بلکه اختیاری است تا هر دولتی که مایل است کمک بشردوستانه به کشور دیگر انجام دهد. در برخی قطعنامه‌های شورای امنیت سازمان ملل نیز موضوع کمکهای بشردوستانه مورد اشاره و تاکید قرار گرفته است.
این استاد حقوق بشر دانشگاه تهران در بخش دیگری از سخنرانی خود گفت: یکی از وجوهی که در کمکهای بشردوستانه داخلی یا بین‌المللی حائز اهمیت است اینکه توجه کنیم آسيب‌دیدگان تا قبل از بحران حادث شده زندگی معمولی و آبرومند خود را داشته‌اند و اکنون که دچار مشکل شده‌اند نباید کوچکترین خدشه‌ای به کرامت آنها حتی در اطلاع رسانیهای ذیربط انجام شود. بر همین اساس مبادا در پوشش دلسوزی برای آسیب دیدگان، تحقیر وخدشه به عزت وکرامت آنها تحقق یابد. در این راستا نحوه توزیع کمکها بسیار مهم است که با رعایت احترام لازم و عدالت بین همه آسیب دیدگان انجام پذیرد. در طرح تدوین شده کمیسیون حقوق بین الملل راجع به بلایای طبیعی نیز ضرورت رعایت کرامت آسیب دیدگان مورد تاکید قرار گرفته است. انتظار میرود فعالان اجتماعی نیز در اطلاع رسانی های خود در شبکه های مجازی این زاویه را به دقت رعایت کنند.
وی در بخش دیگری از سخنرانی خود اعلام کرد: برای تثبیت کمک های بشردوستانه به مثابه حق، تلاش هایی در مجامع حقوقی انجام شده از جمله اینکه به اسناد حقوق بشری مانند اعلامیه جهانی حقوق بشر، میثاقین و دیگر معاهدات و اسناد نرم بین المللی مختلف استناد کنند.
مصفا در مورد اینکه مسئولیت اولیه کمک رسانی وجبران خسارات وارده در بحران های بلایای طبیعی از منظر حقوق بین الملل بر عهده کیست؟ اعلام داشت: اگرچه مسئولیت اولیه بر عهده دولت ذیربط است اما این به معنای عدم نقش موثر جامعه بین المللی و سازمان های بین المللی در موارد مورد نیاز نمی باشد و بر همین اساس انتظار میرود که در بحران های وسیع ملی حتما کمک های موثر انساندوستانه انجام شود.
وی در مورد اینکه آیا دکترین بین المللی مسئولیت، به حمایت از کمک های بشردوستانه ناشی از بلایای طبیعی نیز تعمیم می یابدريال یا خیر؟ گفت: هنوز اجماعی در این زمینه در سطح جهانی حاصل نشده است. البته در برخی سوابق، اقدامات موثری را شاهد بوده ایم مثلا در طوفان برمه که 150 هزار نفر در اثر طوفان از بین رفتند و دولت این کشور توان مدیریت نداشت و در عین حال از دریافت کمکها نیز امتناع ورزید جامعه بین المللی وارد شد و حتی عاملان بی تدبیری وعدم دریافت کمک ها را به عنوان جنایتکار شایسته پیگیری قضایی دانست.
وی در پایان ابراز امیدواری کرد که همه کشورها موضوع کمک های بشردوستانه را فرصتی برای ارتقای نگرش انسانی در رویکرد های خود بدانند و از هر گونه مانع تراشی یا انفعال در این زمینه بپرهیزند.
محمدجواد صفری
انتهای پیام
