آثار سعدی را باید زندگی‌ساز دانست

جواد مرتضایی، عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد  در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان رضوی، به مناسبت اول اردیبهشت‌ماه و بزرگداشت سعدی شیرازی، با بیان این مطلب اظهار کرد: به دلیل تاثیرگذاری بزرگان ادبیات ما چه در جامعه ایرانی بلکه در دنیا باعث شده که بتوانیم مدعی شویم که آن‎ها بیش از ما این افراد را می‌شناسند و این شناخت به حدی است که هنگامیکه با فردی غربی مواجه می‌شویم ما را به عنوان هم وطن سعدی، فردوسی، حافظ و... می‌دانند.

وی افزود: دلیل این امر را شاید می‌توان اینگونه دانست که آن‌ها منطق خاصی برای آموزش‌های خود دارند و همچنین با روش‌هایی مطالعات خود را آغاز کرده‌اند و پیش می‌روند، بر همین اساس است که آن‌ها در حوزه مطالعاتی خود به نوعی قوی هستند و به تمام ابعاد موضوعات و مطالب مختلف می‌پردازند. همین امر باعث می‌شود که به تمام جزئیات پرداخته و علاوه بر تسلط کاملی که بر روی ادبیات خود دارند، بتوانند ادبیات فارسی را نیز به خوبی بشناسند و از آن تاثیر بپذیرند.

مرتضایی تصریح کرد: این در حالی است که آموزش‌ها و مطالعه ما تا حدودی کلی بوده و نتوانسته‌ایم مانند آن‌ها به صورت روش‌مند حرکت کنیم و شاید بتوان گفت که غربی‌ها به گونه‌ای به مسائل بیش از ما بیشتر اهمیت می‌دهند. اما با این وجود، می‌توان امیدوار بود که امروز این احوالات بهتر از گذشته شده است چرا که نسل جوان و به ویژه افراد دانشگاهی این روش‌مندی را فرا گرفته‌اند، اما باز هم کلیت جامعه ما با این بزرگان آشنایی کامل ندارند.

وی عنوان کرد: متاسفانه امروزه به دلایل مختلف، مردم و رسانه‌ها به مطالب و موضوعاتی که به نوعی می‌توان گفت ارتباط چندانی با فرهنگ ما ندارند و دانستن آن‌ها نیز شاید هیچ سودی برای ما نداشته باشد، می‌پردازند و به سمت اینگونه موضوعات سوق داده می‌شوند. متاسفانه این فضاها به قدری در بین نسل امروز رخنه پیدا کرده که دیگر جایی برای شناخت این افراد نیست و این امر توسط جامعه ایرانی موردمهری قرار گرفته است و اصالت فرهنگ و ادبیات خود را بی اهمیت جلوه می‌دهند.

این عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد در ادامه با بیان اینکه اگر این وقت به مطالعه شناخت این افراد اختصاص داده شود، قطعا می‌توانیم جامعه خوبی را در دنیا داشته باشیم، همانگونه که در گذشته هم این جامعه را داشته‌ایم، ادامه داد: دلیل این امر این است که نسل جوان امروز با توجه به اینکه تمرکز خود را بر روی شبکه‌های اجتماعی گذاشته بدون اینکه متوجه باشد می‌تواند بهترین درس‌های زندگی، اخلاقیات و... را درون ادبیات فارسی خود پیدا کند و همانگونه که این کتاب‌ها بر روی افراد زیادی تاثیر بسزایی داشته، آن‌ها نیز با مطالعه این کتاب‌ها از آن‌ها تاثیر پذیرند.

مطالعه آثار بزرگان می‌تواند راهگشای راز و رمز زندگی باشد
وی گفت: با توجه به شناخت خاصی که غربی‌ها از ما دارند، ما هم با توجه به اطلاعات کمی که از این دست افراد داریم، وظیفه مهمی در این راستا بر عهده ما قرار داد و این است که باید ابتدا به مطالب و موضوعاتی که از بزرگان کشور برای ما به یادگار گذاشته شده است بپردازیم و بدانیم که این افراد برای ما چه کردند که باعث شدند بر جهان موثر واقع شوند. قطعا مطالعه این مطالب می‌تواند پایه و اساس مطالعه مطالب دیگر و به نوعی راهگشای راز و رمز زندگی امروز ما و به ویژه نسل امروز باشد.

مرتضایی عنوان کرد: در واقع اشخاص بزرگ ادبیات ما از جمله فردوسی، حافظ و دیگر افرادی مانند آن‌ها و به ویژه سعدی در آثار خود از مطالب اخلاقی و پند آموز استفاده کرده‌اند و همین امر باعث شده که در همه اعصار و در همه جهان تاثیر گذار باشند، اما این در حالی است که نسل جوان امروز هنوز به این باور نرسیده که می‌تواند از این آثار استفاده کند و به خود جرات مطالعه این آثار را نیز نمی‌دهد، بر همین اساس امروزه ما شاهد این امر هستیم که برخی از جوانان دانشجو و یا فارغ‌التحصیلان حتی ندانند که سعدی در چه قرنی می‌زیسته است.

این استاد ادبیات با بیان اینکه فرهنگی که ما از آن برخوردار هستیم در هیچ جایی از دنیا وجود ندارد، تاکید کرد: بنابراین ما باید سعی کنیم تا مردم جامعه ایرانی و به ویژه جوانان را آگاه سازیم که این فرهنگ غنی و قوی توسط همین افراد به وجود آمده و در زمان خود نه تنها بر جامعه ایرانی بلکه بر جهان نیز تاثیرگذار بودند و همچنان هم این تاثیری گذاری وجود دارد.

مرتضایی خاطرنشان کرد: در این میان نیز مدارس و همچنین رسانه‌های تصویری و مکتوب نقش بسیار مهمی را بر عهده دارند چرا که آن‌ها می‌توانند با ایجاد برخی شبکه‌ها و یا اختصاص دادن برخی از صفحات روزنامه خود با استفاده از اساتیدی که بتوانند در این زمینه مهارت خوبی داشته باشند، به شناساندن بزرگان کشورمان بپردازند و این تدریس به گونه‌ای باید باشد که برای نسل امروز تازگی و تاثیر گذاری مطلوبی را نیز به همراه داشته باشد.

مرتضایی تاکید کرد: اکنون هم همچنان آثار سعدی را می‌توان زندگی ساز دانست اما متاسفانه ما ایرانیان همیشه چشممان به سمت کشورهای همسایه بوده و همچنان هم این نگاه‌ هم وجود دارد.

تاثیر گذاری گلستان سعدی بر روی افراد دیگر
عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد  با بیان اینکه حافظ خود را مدیون سعدی می‌دانست، اظهار کرد: این تاثیرگذاری به گونه‌ای بوده که 70 اثر به تقلید از گلستان سعدی نوشته شده و همچنین به کرات نیز به زبان‌های مختلفی ترجمه شده، اما هیچ یک از آن‌ها به اندازه گلستان سعدی نتوانست آن موفقیت لازم را کسب کند، به گونه‌ای که بر سر در ملل متحد هم این بیت نوشته شده است:
بنی آدم اعضای یکدیگرند/ز آفرینش ز یک گوهرند

وی اظهار کرد: سعدی ساختار متنوعی در اشعار خود با استفاده از جابه‌جایی اجزای کلام، به کار برده است که بر همین اساس می‌توان یکی از ویژگی‌های اشعار سعدی را در غزل‌هایی که سروده سهل و ممتنع بودن آن‌ها دانست. از این رو می‎توان شهر آرمانی و مدینه فاضله سعدی را اثر گلستان او به شمار آورد.

این استاد ادبیات اظهار کرد: در واقع گلستان سعدی اثری بود که در طی سالیان سفرش به صورت یادداشت گونه بوده که سپس در آن سال‌ها به بیاض و یا همان پاکنویس شده گلستان تبدیل می‌شود، از این رو شاید به همین دلیل بوده که بزرگداشت سعدی را در این ماه قرار داده‌اند.

وی در ادامه تصریح کرد: جای تاسف دارد جوان ما نداند سعدی چه کسی بود، چه کرد، آثار سعدی و تالیفات سعدی چه تاثیری بر جهان‌بینی ما داشته و بسیاری از بزرگان دنیا تحت تاثیر این افراد بزرگ قرار گرفته‌اند.

غربی‌ها ما را به عنوان هم‌وطن بودن با سعدی می‌شناسند
این عضو هیات علمی گروه زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فردوسی مشهد تاکید کرد: امید است که نسل جوان ما برای بزرگان ما ارزش بیشتری قائل شوند چرا که ما در دنیا به دلیل همین افراد است که شناخته شده هستیم و به نوعی آن‌ها ما ایرانیان را هموطن سعدی و..‌. اینگونه بزرگان می‌دانند ما باید قدر این بزرگان را بدانیم و در هر سنی به مثابه مضامینی که برای سنین مختلف مناسب است، از آن‌ها بهره ببریم.

انتهای پیام