تولید سؤال؛ حلقه مفقوده به‌کارگیری معارف قرآن کریم
گروه اندیشه ــ حجت‌الاسلام کاویانی‌راد با تأکید بر اهمیت پژوهش در قرآن کریم در جهت حل مشکلات جامعه به تبیین چرایی کم‌کاری در حوزه پژوهش پرداخت و گفت: در خصوص قرآن سؤال و مسئله اساسی نداریم و صرفاً دنبال توصیف جواب‌هایی هستیم که قبلاً بیان شده است.
به گزارش ایکنا؛ مراسم تجلیل از پژوهشگران قرآنی، صبح امروز در معاونت فرهنگی و آموزشی بنیاد شهید و امور ایثارگران برگزار شد.
حجت‌الاسلام کاویانی‌راد در این نشست به ایراد سخن پرداخت و اظهار کرد: همان‌طور که مکه «ام‌القری» است، قرآن کریم «ام‌الکتاب» نامیده شده، چراکه منبع تغذیه است و همه باید از منبع معلومات این کتاب بهره‌مند شوند. اگر روزی این اتصال و ارتباط با قرآن کریم قطع شود، آن روز روز مرگ حیات در عالم است. پرداختن به قرآن کریم به عنوان یک راهبرد برای کسانی که زیرساخت برنامه‌هایشان را با معارف دینی گره زده‌اند لازم است.
وی ادامه داد: قرآن کریم بخش تفکیک ناپذیر فرهنگ ایثار و شهادت است. قرآن کریم موید آن مبانی و ارزش‌هایی است که جامعه ایثارگری عرضه کرده‌اند. اگر اتصال این مجموعه با این کانون انرژی و اعتبار قطع شود، قطعا تمام تلاش‌ها «هباء منثورا» خواهد شد. جامعه‌ای که از قرآن، این منبع اعتبار و تغذیه رها شود، جامعه‌ای است که هرگونه باد و طوفان و حتی نسیم او را به این سو و آن سو خواهد برد و در فرودگاهی شوم پیاده خواهد کرد.
معاون فرهنگی بنیاد شهید در ادامه تصریح کرد: پرداختن به حقیقت عمیق قرآن کریم فقط با ابزار حفظ و قرائت امکان‌پذیر نیست. متاسفانه برخی مراحل قرائت، تلاوت و حتی تفسیر را به عنوان ایستگاه توقف تلقی می‌کنند و در همان مقطع می‌مانند، در حالی که این‌ها سکوی پرش است برای رسیدن به قله‌های رفیع‌تر معارف قرآن کریم. امیرالمومنین(ع) به زیبایی فرمودند: «وَ إِنَّ القُرآنَ ظَاهِرُهُ أَنِیقٌ، وَ بَاطِنُهُ عَمِیقٌ، لاَ تَفْنَی عَجَائِبُهُ، وَلاَ تَنْقَضِى غَرَائِبُهُ، وَلاَ تُکْشَفُ الظُّلُمَاتُ إلاَّ بِهِ». حضرت در این فرمایش اشاره دارند که ظاهر قرآن «انیق» است یعنی کتابی است که ظاهرش از جذابیت کافی برخوردار است. جذابیت ظاهر قرآن کافی است که دل‌های هزاران نفر را به خودش جذب کند. مادامی که مغناطیس قرآن کریم در طاقچه اتاق و قفسه کتابخانه‌ها قرار داده شود، این قرآن نمی‌تواند به میزان کافی جذابیت خود را عرضه کند.
وی افزود: حضرت در ادامه می‌فرمایند که قرآن در کنار ظاهر انیق، یک باطن عمیق دارد که از این ظاهر، اثر بخش‌تر است. شگفتی‌های قرآن کریم تمام‌شدنی نیست. این کتاب نکات دقیق و اسراری در درون خود دارد که تمام نمی‌شود. امیرالمومنین(ع) در روایت دیگری می‌فرمایند که خداوند قرآن را در سه سطح نازل فرموده است که یک مرتبه آن را همه مردم، عوام و خواص، درک می‌کنند، اما مرتبه‌ای از آن مخصوص راسخون فی‌العلم است. بنده می‌خواهم خدمتتان عرض کنم که حلقه مفقوده کاربست این کتابی الهی کجاست.
کاویانی‌راد اضافه کرد: حضرت امیر(ع) در روایت دیگری می‌فرمایند: «وَ إِنَّ اللَّهَ سُبْحَانَهُ لَمْ یَعِظْ أَحَداً بِمِثْلِ هَذَا الْقُرْآنِ فَإِنَّهُ حَبْلُ اللَّهِ الْمَتِینُ وَ سَبَبُهُ الْأَمِینُ وَ فِیهِ رَبِیعُ الْقَلْبِ وَ یَنَابِیعُ الْعِلْمِ وَ مَا لِلْقَلْبِ جِلَاءٌ غَیْرُهُ مَعَ أَنَّهُ قَدْ ذَهَبَ الْمُتَذَکِّرُونَ وَ بَقِیَ النَّاسُونَ أَوِ الْمُتَنَاسُونَ». یعنی برای قلب چیزی جلابخش‌تر از این کتاب وجود ندارد. حضرت در ادامه بیانی دارند که موقعیت مواجهه فعلی شما با قرآن را بیان می‌کند. ایشان می‌فرمایند که متذکرین، یعنی کسانی که منبع اخذ و ارائه این کتاب هستند از میان شما رفته‌اند و به آن‌ها دسترسی ندارید. از طرفی آن‌هایی که باقی مانده‌اند یا ناسون هستند یا متناسون. ناسون کسانی هستند که خودشان غافل هستند، متناسون کسانی هستند که دیگران از آن‌ها غافل هستند. پس مشکل سه تا است. یکی فقدان متذکرون، دوم فراموشی و سوم کنار گذاشتن کسانی که اهلیت دارند.
وی ادامه داد: حالا سؤال این است که چرا بهره ما از قرآن کم است؟ دلیلش این است که در مواجهه با این کتاب، تمرکز ما معطوف به قرائت است. البته قرائت مقدمه تلاوت آگاهانه است، اما صرف قرائت کافی نیست. تلاوت قرآن شأن پیامبر(ص) است؛ چنانکه آیه ۱۶۴ آل‌عمران فرماید: «یَتْلُو عَلَیْهِمْ آیَاتِهِ وَیُزَکِّیهِمْ وَیُعَلِّمُهُمُ الْکِتَابَ وَالْحِکْمَةَ؛ تا آیات خود را بر ایشان بخواند و پاکشان گرداند و کتاب و حکمت به آنان بیاموزد». آنچه ما انجام می‌دهیم تلاوت نیست، بلکه قرائت است. قرائت در جای خودش امر پسندیده‌ای است، اما به تنهایی کافی نیست. مرحله درک مفاهیم و تفسیر هم مهم است، اما با این‌همه حلقه مفقوده، پژوهش و تحقیق است.
وی در ادامه با تأکید بر اهمیت پژوهش‌های قرآنی توضیح داد: ما در خصوص قرآن سؤال اساسی نداریم. وقتی سؤال نداریم مسئله هم نداریم و به همین دلیل صرفا دنبال توصیف جواب‌هایی هستیم که قبلا بیان شده است و در این زمینه تولید جدیدی نداریم. ما امروز با هزاران سؤال مواجه هستیم که برای آن‌ها جواب شفاف و روشنی در اختیار نداریم. مثلا بعد از هزار و چهارصد سال هنوز برایمان روشن نشده است که باید در جلسات صلوات بفرستیم یا دست بزنیم. باید همین موضوع را به یک سؤال تبدیل کنیم و به آن جواب بدهیم. وقتی در ساده‌ترین موضوعات تحقیق نمی‌کنیم، جامعه دائما محکوم حواشی غیر اصل می‌شود. قرار بر این است که این کتاب پاسخی برای پرسش‌های بشر باشد. حالا که حفظ قرآن را خود خداوند متعال عهده‌دار شده است، پس این وسط نقش ما چیست؟ مطمئنا پژوهش می‌تواند این خلأ را رفع کند به شرطی که ترس مردم از ورود به پژوهش‌های قرآنی از بین برود.
انتهای پیام
