رضا بافتی، رفتارشناس و کارشناس مسائل اجتماعی، در گفتوگو با ایکنا از اصفهان، اظهار کرد: خانوادهها دو نوع هستند؛ یا آگاه، سازنده و مؤثرند یا ناآگاه، غیرسازنده و غیرمؤثر. در چند دهه گذشته، خانوادهها آموزش خاصی در مسائل تربیتی ندیدهاند، ولی به شکل تجربی و سینه به سینه آموزشهای عجیبی دریافت کردهاند که اثر تربیتی مؤثرتری در مقایسه با حال حاضر دارد.
وی افزود: نسل قبل در مقایسه با نسل امروز تربیت صحیحتری داشته است. به دلیل اینکه والدین، ناآگاه، ولی مؤثر و سازنده بودند، چون اخلاق و صداقت در خانوادهها غالب بود و انسانیت به شکل دیگری اجرا میشد. نسل حاضر ناآگاه، غیر مؤثر و غیر سازنده است، چون همچنان آموزشی درباره مسائل خانواده و تربیت وجود ندارد.
این رفتارشناس و کارشناس مسائل اجتماعی با بیان اینکه والدین امروزی در مقایسه با والدین نسلهای قبلی کمتر اخلاق را رعایت میکنند، گفت: اگر کالایی در شرف گران شدن باشد، مردم برای خرید آن کالا هجوم ببرند و آن کالا گران شود، خود مردم مقصر هستند. این مثال نشاندهنده این است که اخلاق در جامعه ما از هم پاشیده شده و رعایت نمیشود.
رعایت اخلاق؛ تراز خانواده مؤثر و سازنده
بافتی بیان کرد: به طور کلی، چه در نسل گذشته و چه در نسل امروز خانوادههایی بوده و هستند که درباره مسائل تربیتی آموزش دیدهاند. تراز خانوادهها مؤثر و سازنده بودن آنهاست، یعنی خانوادهای که اخلاق را رعایت کند. بهترین شکل تربیتی، آموزش غیر مستقیم از طریق رفتارهای والدین است، یعنی فرزندان رفتار والدین را مشاهده کرده و آنها را الگو قرار دهند، اگر والدین اخلاق را رعایت کنند و صادق باشند، فرزندان نیز از آنها میآموزند. به همین دلیل زمانی که بچهها دچار مشکل میشوند، اغلب با آنها کاری نداریم و سراغ والدین میرویم.
وی گفت: در بسیاری از مواقع فرزندان به بیراهه رفتهاند، چون تنبیه و تشویقها به درستی انجام نشده است، مثلاً بچه هر چیزی که میخواهد، در اختیارش قرار میدهند و اگر یک بار این اتفاق نیفتد، بچه همه چیز را نابود میکند. اگر بخواهیم خانوادهای مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی داشته باشیم، والدین و بزرگترهایی که نزدیک بچهها هستند، هرچقدر سالمتر زندگی کنند، این سالم زندگی کردن به فرزندان منتقل میشود. نمیتوان ناسالم زندگی کرد و انتظار سالم زیستن بچهها را داشت.
شعر نقش سازندهای در تربیت فرزندان دارد
این رفتارشناس و کارشناس مسائل اجتماعی ادامه داد: برای داشتن خانوادهای مبتنی بر فرهنگ ایرانی و اسلامی، معتقدم باید در خانواده شعر خوانده شود و اگر بچهها به شعر علاقهمند شوند، آینده آنها تضمین است، چون اشعار ما اجتماعی، احساسی، عاطفی، فرهنگی، اسلامی و زندگیساز است. در کنار همه اینها، معلم تربیتی به نام سعدی داریم که در دنیا نمونهاش نیست. کافی است گاهی در خانه حکایتها و پند و اندرزهایش را برای همدیگر بخوانیم و بچهها بشنوند. فرزندان را به خواندن حکایات سعدی علاقهمند کنیم، بچهای که این حکایات را دوست داشته باشد، آیندهاش تضمین است و تبدیل به انسانی آگاه، مؤثر و سالم میشود.
وی با بیان اینکه ناآگاهی مهمترین مقولهای است که خانواده را تهدید میکند، گفت: تشکیل خانواده باید براساس یک سری برنامهریزیهایی انجام شود تا اگر کسی خواست این کار را انجام دهد، سطحش به این وضعیت رسیده باشد. امروزه بیشتر از اینکه بخواهیم نگران بالا رفتن سن ازدواج باشیم، سطح عقلی ازدواج باید نگرانمان کند، یعنی کسی که چهل سال دارد، ممکن است هنوز به سطح ازدواج نرسیده باشد، ولی امکان دارد کسی بیست سالش بوده و از نظر عقلی آماده ازدواج باشد.
بافتی با تأکید بر تعریف و تنظیم الگو برای ازدواج اضافه کرد: کسانی که میخواهند ازدواج کنند، باید از قبل آزمونهایی به منظور تشخیص آمادگی برای ازدواج از آنها به عمل آید. دلیل اکثر بحرانهای زناشویی به این برمیگردد که آموزش کافی به جوانان نمیدهیم و وقتی ازدواج میکنند، همانند یک نوجوان وارد زندگی میشوند.
وی افزود: برای جلوگیری از طلاق، چند جلسه مشاوره برگزار میشود، تا مثلا بعضی از زندگیها را بتوان نجات داد، در حالی که این پیشگیری و مشاوه باید قبل از ازدواج رخ دهد. بحران زندگی زناشویی و طلاق در ایران که متأسفانه هر سال درصد و میزان آن بیشتر میشود، به عدم آموزش جوانان برمیگردد و اگر میخواهیم زندگی سالم داشته باشیم، آموزش قبل از ازدواج باید اجباری شود.
انتهای پیام