مهمترین مصلحت، رعایت ایمان مردم است
گروه حوزه‌های علمیه ــ استاد حوزه علمیه گفت: ائمه و پیامبر(ص) تابع مصالح هستند و مهمترین مصلحت، رعایت ایمان مردم است و هر عملی که سبب تضعیف ایمان مردم شود، حرام است.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله مهدی هادوی تهرانی 30 اردیبهشت‌ماه در ادامه تفسیر سوره مبارکه حشر در مسجد اعظم قم با بیان اینکه برخی قید فیء برای الله را از باب تبرک دانسته‌اند، گفت: علامه طباطبایی برخلاف این نظر معتقد است که یکی از موارد مصارف فیء، لله است و مقصود فی سبیل‌الله است.
هادوی تهرانی با اشاره به تفاوت میان ولایت معصوم و غیرمعصوم از سوی برخی افراد، اظهار کرد: این افراد می‌گویند فقیهی که ولایت دارد، نمی‌تواند تصرفاتی بدون رعایت مصلحت عموم انجام دهد، ولی امام معصوم(ع) می‌تواند مثلاً به کسی بگوید که از این شهر به شهر دیگر برای زندگی برو؛ این سخن که از سوی برخی نقل می‌شود درست نیست، زیرا ما عدلیه هستیم و معتقدیم که خداوند هم بدون ملاک و مصلحت کاری انجام نمی‌دهد.
وی تصریح کرد: البته اشاعره می‌گفتند که خداوند می‌تواند بدون ملاک، کاری انجام دهد و هیچ محدودیتی در فعل خدا نیست و چون این حرف عامه‌پسند است، اکثریت جهان اسلام در دوره کنونی، اشعری هستند و جز در شیعه، تقریبا عدلیه نداریم.
هادوی تهرانی با بیان اینکه مذاهب چندگانه اهل سنت مذاهب فقهی هستند و نه عقیدتی بیان کرد: این مذاهب از نظر عقیدتی همگی اشعری هستند و معتزله تقریبا منقرض شده است. این اشاعره معتقدند که خداوند می‌تواند امثال شمر و یزید را به بهشت ببرد و کسی هم نمی‌تواند اعتراض کند؛ این نوع تفکر خدا را جاعل و سفاک و ظالم معرفی می‌کند.
این استاد حوزه علمیه ادامه داد: براین اساس، ما به حسن و قبح عقلی معتقد هستیم و می‌گوییم برخی مسائل ذاتا دارای قبح است و خدا انجام نمی‌دهد و ائمه و پیامبر(ص) نیز تابع مصالح هستند و مهمترین مصلحت رعایت ایمان مردم است و هر عملی که سبب تضعیف ایمان مردم شود، حرام است؛ حال از ناحیه هر کسی که این کار صورت بگیرد و قطعا معصومان این کار را نمی‌کنند، زیرا فلسفه وجودی آنان، توسعه باور دینی است و برای هدایت آمده‌اند.
هادوی تهرانی بیان کرد: علامه همچنین مقصود از یتامی در آیه فیء را یتیمان فقیر می‌داند و به همین دلیل بر مساکین هم مقدم آورده شده است. البته شیخ طوسی برخلاف علامه معتقد است که یتیمان اعم از فقرا و غنی است و یا ابن سبیل اعم از غنی و فقیر است.
این استاد تفسیر با اشاره به شبهه‌ای در مورد ابن سبیل اظهار کرد: ملاک فقر و غنا در فقه و اصطلاح فقها، کسی است که هزینه زندگی سال خود را ندارد، بنابراین کسی که در راه مانده، ممکن است در شهر خودش، شخصیت محترم و ثروتمندی باشد.
هادوی تهرانی با بیان اینکه خمس و فیء با هم فرق دارند، ادامه داد: آیه خمس تعبیری مشابه با تعبیر آیه فیء دارد و مصارف خمس همانند فیء ذکر شده است؛ در روایات در ذیل این آیه مطالبی مشابه روایت مربوط به فیء آمده و از معصوم(ع) سؤال شده و حضرت فرموده‌اند که خمس خدا برای رسول است، یعنی هر جا که راه خدا باشد، پیامبر آنجا هزینه می‌کند؛ و خمس رسول نیز برای اقارب اوست و خمس ذوی القربی هم برای اقارب پیامبر(ص) و یتامای اهل بیت پیامبر(ص) است؛ این روایت ظاهرا مساکین و ابناء السبیل را از ذوی القربی نمی‌داند.
این استاد تفسیر افزود: در روایت دیگر داریم که خمس خدا و پیامبر برای امام و خمس ذوی القربی و ... برای اهل بیت است.
وی بیان کرد: ائمه(ع) اصرار می‌ورزیدند تا خود را ابناءالرسول بنامند و آن را نهادینه کنند، ولی اهل سنت تلاش می‌کردند تا ایشان را ابناء علی(ع) بدانند؛ بنابراین این فتوا در فتاوای برخی عالمان شیعه هم آمده است که کسی سید است که از طرف پدری سید باشد، در حالی که صاحب حدائق می‌گوید اگر از طرف مادری هم سید باشد، جزء سادات حساب خواهد شد.
هادوی تهران اظهار کرد: بنده نظرم این است که کل خمس هم همانند فیء لله است و سایر مواردی که ذکر شده مصارفی است که در راه خدا صرف می‌شود؛ بنده از خود قرآن مویداتی خواهم آورد که خمس و فیء برای خداست و اگر مصارفی بعد از آن ذکر می‌شود، در طول تعلق خمس به خداوند است.
هادوی تهرانی در توصیه‌ای به طلاب تصریح کرد: امروز خطراتی متوجه امت و جامعه ما شده است که انشاء الله به برکت دعای امام زمان و مخلصین درگاه خدا دفع خواهد شد، ولی همه باید به قرائت آیه امن یجیب توجه و اهتمام بیشتری داشته باشیم تا بلاها از کشور دفع شود.
انتهای پیام
