شیر مادر و فوایدی در دل آیات

مریم نواب‌زاده، متخصص و مدرس طب ایرانی در گفت‌‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی به بهانه هفته جهانی ترویج تغذیه با شیر مادر اظهار کرد: در منابع دینی و اسلامی بر تغذیه با شیر مادر بسیار توصیه شده است؛ به‌گونه‌ای که گفته شده بهترین غذا برای نوزادان، شیر مادر است.

وی افزود: خداوند سبحان حداقل و حداکثری برای آن قائل شده و در آیه ۱۵ سوره احقاف اشاره می‌کند که حداقل شیردهی مادران به نوزادان 21 ماه است «وَوَصَّيْنَا الْإِنْسَانَ بِوَالِدَيْهِ إِحْسَانًا ۖ حَمَلَتْهُ أُمُّهُ كُرْهًا وَوَضَعَتْهُ كُرْهًا ۖ وَحَمْلُهُ وَفِصَالُهُ ثَلَاثُونَ شَهْرًا ۚ حَتَّىٰ إِذَا بَلَغَ أَشُدَّهُ وَبَلَغَ أَرْبَعِينَ سَنَةً قَالَ رَبِّ أَوْزِعْنِي أَنْ أَشْكُرَ نِعْمَتَكَ الَّتِي أَنْعَمْتَ عَلَيَّ وَعَلَىٰ وَالِدَيَّ وَأَنْ أَعْمَلَ صَالِحًا تَرْضَاهُ وَأَصْلِحْ لِي فِي ذُرِّيَّتِي ۖ إِنِّي تُبْتُ إِلَيْكَ وَإِنِّي مِنَ الْمُسْلِمِينَ؛ و ما انسان را به احسان در حق پدر و مادر خود سفارش کردیم، که مادر با رنج و زحمت بار حمل او کشید و باز با درد و مشقت وضع حمل نمود و 30 ماه تمام مدت حمل و شیرخواری او بود تا وقتی که طفل به حد رشد رسید و آدمی 40 ساله شد (و عقل و کمال یافت آن گاه سزد که) عرض کند: بار خدایا، مرا بر نعمتی که به من و پدر و مادر من عطا فرمودی شکر بیاموز و به کار شایسته‌ای که رضا و خشنودی تو در آن است موفق دار و فرزندان مرا صالح گردان، من به درگاه تو باز آمدم و از تسلیمان فرمان تو شدم.»

نواب‌زاده ادامه داد: در آیه ۲۳۳ سوره بقره اشاره می‌کند حداکثر شیردهی مادران به نوزادان 24 ماه است و می‌فرماید: «و مادران باید دو سال کامل فرزندان خود را شیر دهند، البته آن کسی که خواهد فرزند را شیر تمام دهد؛ و به عهده صاحب فرزند است (یعنی پدر) که خوراک و لباس مادر را به حد متعارف بدهد، هیچ‌کس را تکلیف جز به اندازه طاقت نکنند، نه مادر باید در نگهبانی فرزند به زحمت و زیان افتد و نه پدر بیش از حد متعارف برای کودک متضرر شود. و اگر کودک را پدر نبود وارث باید در نگهداری او به حد متعارف قیام کند. و اگر پدر و مادر به رضایت و مصلحت دید یکدیگر بخواهند فرزند را از شیر بگیرند هر دو را رواست، و اگر خواهید که برای فرزندان دایه بگیرید آن هم روا باشد در صورتی که دایه را حقوقی به متعارف بدهید. و از خدا پروا کنید و بدانید که خداوند به کردار شما بیناست.»

مدرس طب ایرانی با بیان اینکه بهتر است که نوزاد را از هفت ماهگی به مرور به آب میوه‌جات طبیعی عادت بدهند و بهترین آن آب سیب است، تصریح کرد: در مرحله بعد پیشنهاد می‌شود که حریره بادام مخصوص را به نوزاد بدهید.

نواب‌زاده با اشاره به فواید شیردهی طبیعی، افزود: مراحل هضم غذا در کودک شما راحت‌تر است و نیازی به تهیه و آماده کردن از قبل ندارد؛ همیشه در دسترس بوده و به علاوه شیر مادر دارای تمام مواد مغذی، کالری و مایعاتی است که کودک شما برای سالم بودن نیاز دارد.

وی ادامه داد: شیر مادر دارای فاکتورهای رشدی است که بهترین حالت رشد اعضای بدن کودک شما را تضمین می‌کند؛ این ماده حاوی بسیاری از فرمول‌هاست که کودک شما را از بسیاری از بیماری‌ها و عفونت‌ها محافظت خواهد کرد.

مدرس طب ایرانی بیان کرد: در حقیقت نوزادان شیرخوار که از شیر مادر تغذیه می‌کنند کمتر احتمال دارد که دچار بیماری‌های عفونت گوش، اسهال پنومونی، خس خس و برونشیولیت و سایر عفونت‌های باکتریایی و ویروسی مانند مننژیت شوند.

شیر مادر؛ راه دوری مادر و نوزاد از بیماری‌ها

وی اظهار کرد: تحقیقات همچنین حاکی از آن است که تغذیه با شیر مادر می تواند در برابر چاقی ناگهانی نوزادان، دیابت، آسم، اگزما، کولیت و برخی از سرطان‌ها محافظت کند؛ به همین علت است که سازمان بهداشت جهانی (Who) و یونیسف به مادران توصیه می‌كنند كه تحت هر شرایطی حداقل به مدت شش ماه اول زندگی فرزند خود شیردهی انحصاری خود را تأمین و ادامه دهند.

نواب‌زاده ادامه داد: شیر مادر همه مواد غذایی لازم برای تغذیه کودک را به میزان لازم دارد و کمیت و کیفیت آن متناسب با الگوی رشد و توانایی هضم کودک تغییر می‌کند.

این متخصص طب سنتی تصریح کرد: شیر مادر همیشه با دمای مناسب و به راحتی در دسترس است و فواید فراوان یا به عبارتی بی‌انتهایی برای مادر و نوزاد دارد؛ به همین دلیل استاندارد طلایی تغذیه کودک، تغذیه با شیر مادر است و به‌عنوان مایع طلایی معرفی می‌شود.

نواب‌زاده به موارد منع تغذیه با شیر مادر اشاره و بیان کرد: مادران مبتلا به ایدز، مادران تحت شیمی درمانی و رادیوتراپی، مادران الکلی، مادران دارای نوزاد مبتلا به گالاکتوزمی، مادران مبتلا به سل فعال درمان نشده و بعضی بیماری‌های دیگر نباید به نوزاد خود شیر دهند و حتما باید با پزشک خود مشورت کنند.