چگونگی ایجاد فضای مؤمنانه در دانشگاه فرهنگیان؛ از جذب تا آموزش

به گزارش ایکنا؛ حسین خنیفر، در 18 اردیبهشت ماه سال جاری، بعد از گذشت ۱۴۷ روز سرپرستی به عنوان اولین رئیس دانشگاه فرهنگیان منصوب شد.

حسین خنیفر به عنوان چهارمین سرپرست دانشگاه فرهنگیان در ۲۰ آذرماه ۱۳۹۶ از سوی بطحایی، وزیر آموزش و پرورش، به عنوان سرپرست دانشگاه فرهنگیان منصوب شد و پیش از وی نیز اسدالله اسدی گرمارودی، جهانبخش محبی‌نیا و محمود مهرمحمدی سرپرستی این دانشگاه را به عهده داشتند. همین تعدد تغییر سرپرستان دانشگاه فرهنگیان سبب شده بود تا به گفته بسیاری از کارشناسان اهداف اساسی این دانشگاه محقق نشود و در سه مرحله کنکور و جذب، آموزش‌های چهار ساله و آموزش‌های ضمن خدمت، که همگی باید در راستای تحقق هدف تربیت معلم اخلاق‌مدار باشد، کاستی‌هایی مشاهده شود.

ایکنا از حسین خنیفر، رئیس دانشگاه فرهنگیان، دعوت کرد تا میهمان این خبرگزاری باشد و به تبیین چرایی برخی از چالش‌های پیش‌رو و همچنین سیاست‌گذاری این دانشگاه در مواجهه با مشکلات برآید. آنچه از نظر می‌گذرانید بخش نخست گفت‌و‌گوی ایکنا با خنیفر است:

•  مخاطبان دانشگاه فرهنگیان افرادی هستند که وظیفه تربیت آینده‌سازان کشور را برعهده دارند. این دانشگاه برای ارتقای مهارت‌های تربیتی، نگرشی و اخلاقی دانشجویان از چه سازوکارهایی بهره‌مند می‌شود؟

کشور ما از جهت داشتن نظام تعلیم و تربیت معلمی پیشینه بسیار بلندی دارد، حتی پیش از اسلام، در دوران اسلام و در دوران معاصر نظام تعلیم و تربیت معلم داشته است و در قالب دارالفنون، دارالمعلمین، مراکز تربیت معلم و در نهایت دانشگاه فرهنگیان نمود یافته است. متنوع‌ترین دروس با  ۳۵ واحد بیش از سایر دانشگاه‌ها در دانشگاه فرهنگیان ارائه می‌شود که شامل اصول تربیتی، اخلاقی و فرهنگی نیز است. اغلب ۸۰۰ عضو هیئت علمی، که در ۹۸ پردیس و مرکز علمی در کشور در این دانشگاه تدریس می‌کنند، معلم‌اند و مسائل تربیتی را فراگرفته‌اند.

دانشجویان دانشگاه فرهنگیان شبانه‌روزی مطلق هستند و بدین جهت معاونت فرهنگی و نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در کنار معاونت آموزشی، به ارائه برنامه‌های فرهنگی متنوع برای دانشجویان می‌پردازد. برگزاری جشنواره‌های متنوع همچون قرآن و عترت، که زیر نظر نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری برگزار می‌شود و مورد استقبال دانشجویان قرار گرفته است، از جمله این موارد است. امسال سی و سومین دوره جشنواره قرآن و عترت در حالی برگزار شد که ۴۰ نفر از دانشجو معلمان به مرحله ملی رسیدند و حائز رتبه شدند. دانشگاه فرهنگیان تمام تلاش خود را به کار می‌گیرد تا به گفته مقام معظم رهبری دانشگاه را به فضایی مؤمنانه تبدیل کند؛ آموزش، تهذیب و ورزش همان ارکان مدنظر مقام معظم رهبری برای دانشگاه فرهنگیان است که ذیل برنامه‌های متعدد برای رسیدن به این هدف برنامه‌ریزی می‌کنیم. البته در این میان کاستی‌هایی نیز وجود دارد و باید بر غنای برنامه‌های تربیتی و فرهنگی افزوده شود و به سمت کیفی‌تر شدن این برنامه‌ها پیش برویم.

•  کنکور صرفاً به سنجش مهارت‌های علمی دانشجویان می‌پردازد. در این راستا برای سنجش مهارت‌های تربیتی معلمان از مصاحبه‌هایی استفاده می‌شود که گاه بنا به گزارش‌ها واصله کیفیت لازم را ندارند؛ بدین جهت چه ابزاری برای سنجش مهارت‌های تربیتی و نگرشی معلمان در دست دارید؟

در دانشگاه فرهنگیان جذب دانشجو صرفاً به موفقیت در کنکور محدود نمی‌شود، چراکه باید افرادی در کلاس‌های درس دانش‌آموزان حضور یابند که تربیت 30 ساله چندین نسل را برعهده می‌گیرند. بدین جهت از مصاحبه‌های استخدامی بهره گرفته می‌شود. البته این مصاحبه‌ها نیاز به بازنگری و دقت عمل بیشتری دارد تا از نظر کیفی غنی‌تر شود. دانشجوی متقاضی جذب در دانشگاه فرهنگیان، محصول همان مدارس آموزش و پرورش است و اگر در این زمینه اغماضی وجود داشته باشد و تربیت اخلاقی دانش‌آموز که امروز دانشجو معلم است به خوبی انجام نشده باشد، در یک بازه چهار ساله زمان برای تربیت وی وجود دارد.

•  اگر مبنای تربیت معلم طی چهار سال تحصیل در دانشگاه فرهنگیان باشد، نیاز به استادان مجرب وجود دارد. در حالی که بسیاری از کارشناسان از صلاحیت و کارآمدی اعضای هیئت علمی دانشگاه فرهنگیان رضایت کامل ندارند. برای رفع این نقیصه چه تدابیری اندیشیده‌اید؟

دانشگاه فرهنگیان با ۹۸ مرکز و پردیس در ۳۱ استان از پراکندگی وسیعی در سطح آمایش سرزمینی با داشتن ۷۱ هزار دانشجو برخوردار است، اما اعضای هیئت علمی این دانشگاه صرفاً ۸۰۰ نفرند و ما از بین دو هزار تا دو هزار و 500 استاد مدعو در دانشگاه بهره می‌گیریم. این اشتباه و غفلتی بود که از سال ۹۱ آغاز شد و در سالی که باید بین ۱۵۰ تا ۲۰۰ هیئت علمی جذب می‌شد اتفاقی رخ نداد. محاسباتی که معاونت آموزشی دانشگاه فرهنگیان برای سال ۱۴۰۴ انجام داده است، جذب ۲۰۸۰ هیئت علمی است. در حال حاضر نیز اقداماتی انجام شده و دو ردیف به این امر اختصاص یافته است؛ وزارت علوم نیز در این زمینه همکاری‌های خوبی با ما داشته است.

یکی از اقدامات ما جذب استاد نخبه است. ۸۰۰ عضو هیئت علمی موجود از معلمان بودند و اگر ناکارآمدی در این میان وجود داشته باشد، مربوط به استادان مدعو است. اقدام مذکور برای جذب استادان نخبه و علاقه‌مند می‌تواند این خلأ را رفع کند. تمام تلاش خود را به کار گرفته‌ایم تا استادانی را جذب کنیم که سابقه معلمی دارند. این امر می‌تواند به نظام تعلیم و تربیت کمک بیشتری کند. دانشجویان مقطع دکترا نیز بسیار علاقه‌مند به جذب در دانشگاه هستند که البته برای این افراد دوره‌های آموزشی متعددی برگزار می‌شود.

* ماده ۲۸ دانشگاه فرهنگیان زمینه جذب دانشجو از سایر دانشگاه‌ها را نیز فراهم کرده است که این امر مستلزم گذراندن دوره آموزشی یک ساله است، اما از ابتدای تأسیس دانشگاه فرهنگیان برگزاری این دوره‌ها کاملاً انجام نشده و گاه به دوره‌های کوتاه‌مدت یک ماهه محدود شده است. برای برگزاری هرچه مطلوب‌تر این دوره‌های آموزشی چه برنامه‌هایی را در دست اجرا دارید؟

پیش از ریاست بنده در سال‌های 94 تا 96 تعداد ۱۲ هزار دانشجو از طریق ماده ۲۸ از فارغ التحصیلان لیسانس تا دکترا که زیر 30 سال سن داشتند به عنوان دانشجو معلم جذب شدند. طبق این ماده دانشجویان باید یک سال تحت آموزش‌های فراگیر قرار گیرند، اما این دوره‌ها کامل برگزار نشد و دانشجویان پس از گذراندن دوره یک تا دو ماهه وارد مدارس می‌شدند، اما به محض ورود بنده به دانشگاه فرهنگیان مطالعات و بررسی‌های مختلف انجام شد و به این نتیجه رسیدیم که ۲۵ هزار جای خالی وجود دارد. بنابراین با تلاش‌ در این راستا موفق شدیم که 25 هزار ظرفیت از سازمان امور اداری و استخدامی بگیریم و در کنکور امسال دانشجو جذب کنیم.

از طرف دیگر برای تکمیل نیاز آموزش و پرورش از ماده ۲۸ استفاده کردیم و ۱۷ هزار ردیف گرفتیم که ۱۳ هزار و ۲۰۰ نفر انتخاب شدند. امسال حتی یک نفر بدون گذراندن آموزش‌های یک ساله وارد نظام تعلیم و تربیت نشده است؛ با وجود اینکه آموزش و پرورش نیاز جدی به معلم دارد، اما تا زمانی که دانشجویان دوره یک‌ساله را سپری نکنند وارد مدارس نمی‌شوند.

انتهای بخش نخست گفت‌وگو