زکات؛ دستوری از جنس برکت/ طعم شیرین زندگی یک کشاورز

زکات در لغت، به دو معنای رشد و نمو و پاکى آمده است. کلمه زکات به سهمی اطلاق می‌شود که انسان مؤمن از مال خود خارج می‌کند و به فقرا می‌دهد، به این دلیل است که در پرداخت آن، امید رشد و افزایش مال همراه با خیرات و برکات را دارد و موجب تزکیه و پاکى روح پرداخت کننده می‌شود.

زکات از دستورهای اسلامی و یکی از فروع دین است و در مورد چیزهایی وضع شده که انسان آن‌ها را با کمک طبیعت به وجود می‌آورد، یعنی انسان به نسبت، کار کمی انجام داده و طبیعت کار بیشتر را انجام می‌دهد.

در قرآن کریم آمدن زکات در کنار صلاه نشان آن است که رابطه با خداوند متعال از طریق نماز حاصل شده و رابطه با مخلوق خداوند از راه اداى زکات برقرار می‌شود. همراهى این ‌دو به علت اهمیت ویژه آن‌ها است چراکه نماز در آیات قرآن کریم و روایات اسلامى از جایگاه خاصى برخوردار است و زکات نیز در دین اسلام در بعد اقتصادى و اجتماعى و غیره بسیار اهمیت دارد و ذکر زکات در کنار نماز نشانه جامعیت اسلام و همه جانبه‌نگرى این دین است.

زکات در 9 چیز واجب است که عبارتند از گندم، جو، خرما، کشمش، طلا، نقره، شتر، گاو و گوسفند. اگر کسی یکی از موارد نه‎گانه را مالک باشد، طبق شرایطی واجب است مقداری که در شریعت اسلام معین شده را به یکی از مصارف هشت‎گانه‏ای که قرآن مجید دستور داده، برساند.

زکات را در یکى از این هشت مورد باید صرف کرد:

در مورد فقرا و مساکین و آنها کسانى هستند که مخارج سال خود و عیالاتشان را ندارند. تفاوت فقیر و مسکین در این است که فقیر روى سوال از کسى ندارد، امّا مسکین نیازمندى است که روى سوال دارد، کسانى که صنعت و ملک و سرمایه و کسبى دارند که زندگى آن‌ها را اداره نمى‌کند فقیر محسوب مى‌شوند و کمبود زندگى خود را مى‌توانند از زکات بگیرند.

کسى که از طرف امام یا نایب او مامور جمع آورى زکات یا نگهدارى یا رسیدگى به حساب آن و یا رساندن آن به امام و نایب او، یا رساندن به مصارف لازم هستند مى‌تواند به اندازه زحمتى که مى‌کشد از زکات استفاده کند.

افراد ضعیف الایمانى که با گرفتن زکات تقویت مى‌شوند و تمایل به اسلام پیدا مى کنند، خریدن برده‌ها و آزاد کردن آن‌ها. اشخاص بدهکارى که نمى‌توانند قرض خود را ادا کنند.

سبیل اللّه؛ یعنى کارهایى مانند ساختن مسجد که منفعت دینى عمومى دارد و همچنین مدارس علوم دینى، مراکز تبلیغاتى، اعزام مبلغین، نشر کتاب هاى مفید اسلامى و خلاصه آنچه براى اسلام نفع داشته باشد به هر نحو که باشد، مخصوصاً جهاد در راه خدا.

ابن السّبیل؛ یعنى مسافرى که در سفر مانده و محتاج شده که به مقدار نیازش مى‌تواند از زکات استفاده کند، هر چند در محل خود غنى و بى نیاز باشد.

آنچه باید به آن توجه کرد این است که زکات یکی از مولفه‌های اقتصادی دین اسلام برای کاهش فقر و آسیب‌های ناشی از آن در جامعه است، پس خوشا به حال کسی که در این راه قدم بردارد و با نجات یک انسان از چنگال آسیب‌ها، گویی تمام انسان‌ها را نجات داده است.

زندگی براساس باورهایی خدایی

حجت‌الاسلام ذبیح‌اله ابوالحسنی، یک کشاورز ساکن یکی از روستاهای طبس است که در باغش سال‌هاست که نخل‌های خرما دارد.
او چند سال است که قسمتی از محصول خرمای خود از چند درخت را به پرداخت زکات اختصاص داده و به عنوان زکات دهنده نمونه استان شناخته شده است.

به سراغش رفتم از تاثیر زکات در زندگی‌اش گفت و عقیده داشت پرداخت زکات یکی از دستورات خداوند است که بر هر مسلمانی واجب است آن را رعایت کند.

او معتقد بود هر پدر و مادری باید این امور که تاکید شده اسلام هستند را به فرزندانش بیاموزد چرا که هر امری که اسلام بر آن تاکید کرده، حتما حکمتی داشته است.

او گفت: تا هر زمان که لازم باشد این کار را ادامه خواهم داد چراکه ریشه اصلی انجام این کار در باور و اعتقاد انسان‌ها است و نابودشدنی نیست.

با او و باغ زیبایش خداحافظی کردم؛ اما من در این باغ بیشتر از چند درخت خرما دیدم، من مفاهیمی از عشق، باور، ایمان، کمک به هم نوع و حس وجود خداوند را دیدم.

کشاورزانی که در پرداخت زکات پیشگام هستند

غلامرضا قوسی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی، اظهار کرد: تولیدات زراعی و باغی استان حدود ۶۳۰ هزار تن است.

وی افزود: در خراسان‌جنوبی بالغ بر ۱۵۰ هزار هکتار سطح زیر کشت زراعی و باغی و همچنین بالغ ۲۹ هزار نفر شتر در حوزه دامپروری داریم که کشاورزان و بهره‌برداران کشاورزی استان در پرداخت زکات پیشگام بوده و آن را از اولویت‌های زندگی خود می‌دانند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی خراسان‌جنوبی با بیان اینکه مردم استان در بحث زکات سنگ تمام گذاشته‌اند، اظهار کرد: مراکز جهاد کشاورزی یکی از ظرفیت‌هایی است که ارتباط مستقیمی با کشاورزان و تولیدکنندگان بخش کشاورزی هر روستا و منطقه دارد.

قوسی یادآور شد: جامعه هدف کشاورزی در بحث پرداخت زکات، قبل از انبار محصول خود، سهم زکات خود را پرداخت می‌کنند چرا که به این امر اعتقاد دارند.

زکات؛ پیوند بین فرد و جامعه
حجت‌الاسلام حسین فلسفی راد، رئیس اداره امور اجرایی زکات کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان‌جنوبی در گفت‌وگو با ایکنا از خراسان‌جنوبی اظهار کرد: نماز پیوند بین خالق و مخلوق و زکات پیوند بین فرد و جامعه است.

وی افزود: یکی از موضوعات اساسی در مورد مباحث مالی در قرآن موضوع زکات است که در این مورد، 32 مرتبه در کلام وحی ذکر شده و از این میزان 27 مرتبه همراه با نماز است.

رئیس اداره امور اجرایی زکات کمیته امداد امام خمینی(ره) خراسان‌جنوبی با بیان اینکه انسان با دادن زکات اموال خود را بیمه می‌کند، تصریح کرد: در استان زکات واجب کمتر و زکات مستجبی بیشتر است.

فلسفی راد با اشاره به اینکه با وجود خشکسالی مردم خراسان‌جنوبی در پرداخت زکات همواره بهترین هستند، بیان کرد: مردم استان به خاطر باورهای عمیق دینی در توجه به محرومان مورد تایید و تشویق شورای عالی زکات قرار گرفته‌اند.

وی یادآور شد: پیامبر اکرم(ص) فرمود: «زکات دهنده در دنیا دست فقیر را می‌گیرد و این فقیر است که در آخرت دست زکات دهنده را می‌گیرد».

آنچه باید به آن توجه کرد این است که زکات یکی از مولفه‌های اقتصادی دین اسلام برای کاهش فقر و آسیب‌های ناشی از آن در جامعه است، پس خوشا به حال کسی که در این راه قدم بردارد و با نجات یک انسان از چنگال آسیب‌ها، گویی تمام انسان‌ها را نجات داده است.

گزارش از زهرا حمیدی؛ خبرنگار ایکنای خراسان‌جنوبی
انتهای پیام