معرفت کلید بالا رفتن عبادات/ سرمایه عقل را کجا هزینه کنیم؟

به گزارش ایکنا؛ حجت‌‌الاسلام سیدحسین مؤمنی، شب گذشته، 3 آبان‌ماه به مناسبت ایام پایانی ماه صفر در مسجد اعظم قم به ایراد سخن پرداخت و بیان کرد: یکی از سرمایه‌‌های مهمی که در اختیار انسان قرار داده شده عقل است و در این زمینه فرمودند که عقل چیزی است که با آن خداوند عبادت می‌‌شود و بهشت به دست می‌‌آید. این عقل به دلیل اموری که در زندگی دنیا پیش‌‌روی ما قرار می‌‌گیرد، مبتلا به زنگار می‌‌شود و باید مواظب بود تا این زنگارها با انجام فرائض و پرداختن به مستحبات از بین بروند و نوارنیت به قلب برسد. اگر عقل مبتلا به این زنگارها نشود و به بالندگی برسد، انسان را در سعادت دنیا و آخرت رهنمون می‌سازد. امام کاظم(ع) نیز فرمودند که این عقل حجت درون است که به واسطه این حجت، به راحتی انسان می‌‌تواند مسیرش را پیدا کند.

وی در ادامه افزود: یکی از پیامدهای مهم عقل، این است که انسان را در مسیر عاقبت به خیری قرار می‌‌دهد و اگر درست مدیریت نشود، انسان سرمایه‌‌های وجودش را از بین می‌‌برد. در ذیل عقل نیز دو مطلب معرفت و محبت مطرح هستند که به واسطه عقل متصف به این دو وصف هستیم. اگر این معرفت و محبت درست مدیریت شوند، استفاده درست از سرمایه به وجود آمده است و اگر درست استفاده نشود، همین معرفت و این محبت، برای انسان حجاب‌‌هایی را ایجاد می‌‌کند و نه‌‌تنها زنگار وجود را فرا می‌‌گیرد، بلکه حجاب یکی پس از دیگری عارض می‌‌شود و باید دید این معرفت و محبت را در کجا هزینه می‌‌کنیم.

نتایج مدیریت عقلانی

مؤمنی با اشاره به داستان زندگی جهانگیرخان قشقایی تصریح کرد: جهانگیرخان قشقایی کسی بود که در قبیله قشقایی زندگی می‌‌کرد و البته به تار زنی مشغول بود. تا 40 سالگی همین مسیر را ادامه داد اما وقتی که برای تعمیر تارش به اصفهان رفت یک اهل دلی را دید که به او گفت حال که 40 سال تار زده‌‌ای به کجا رسیده‌‌ای؟ این حرف در جهانگیرخان تأثیر عمیقی گذاشت و موجب شد که تار را رها کند و به طلبگی بپردازد. در ادامه نیز به جایی رسید که علمای بزرگی از دامن ایشان پرورش یافتند که می‌‌توان به آیت‌‌الله بروجردی، آیت‌‌الله مدرس و حاج‌‌آقا رحیم ارباب اشاره کرد. نتیجه رسیدن به چنین جایگاهی مدیریت عقل بود.

نازل‌ترین و عالی‌ترین مرتبه تقوا

وی در ادامه با اشاره به روایتی از امام حسین(ع) افزود: حضرت(ع) فرمودند که تقوا را پیشه کنید. در اینجا باید توجه داشت که نازل‌‌ترین مرتبه تقوا نیز انجام واجبات و ترک محرمات است. آیت‌‌الله بهجت نیز می‌‌فرمودند که نازل‌‌ترین و عالی‌‌ترین مرتبه تقوا انجام واجبات و ترک محرمات است. سپس امام حسین(ع) فرمودند که «مَا خَلَقَ اَلْعِبَادَ إِلاَّ لِيَعْرِفُوهُ» یعنی خداوند بندگانش را خلق نکرد مگر اینکه نسبت به او معرفت پیدا کنند. پس این معرفتی که ذیل عقل به انسان عنایت کرده‌‌اند، باید برای خدا هزینه شود. شهریار یکی از شعرای معاصر ما است که برای محبوبه‌‌اش شعر سروده است اما این عشق تبدیل به عشق حقیقی شد و توانست آن شعر بلند را در مورد امام علی(ع) بسراید که برای احدی نقل نکرده بود اما آیت‌‌الله مرعشی از ایشان دعوت کرد تا شعر را برایشان بخوانند.

رنگ‌وبوی عبادت

مؤمنی بیان کرد: بنابراین اگر به خداوند معرفت پیدا کردیم، در اینصورت است که عبادات ما نیز رنگ و بو پیدا می‌‌کند و الا فقط رفع تکلیف خواهد بود و عبادات ما صرفاً عبادات ظاهری می‌‌شوند. امام حسین(ع) در ادامه روایت فرمودند که «فَإِذَا عَرَفُوهُ عَبَدُوهُ وَ اِسْتَغْنَوْا بِعِبَادَتِهِ عَنْ عِبَادَةِ مَنْ سِوَاهُ» یعنی وقتی که بندگان خدا را شناختند او را عبادت می‌‌کنند و اگر او را عبادت کنند در اینصورت از عبادت دیگران بی‌‌نیاز می‌‌شود. لذا باید از همه مایوس شد و فقط به خدا امید داشت و معرفت را در اینجا هزینه کرد.

این کارشناس حوزه دین در ادامه افزود: یک نفر به امام حسین(ع) عرض کرد اینکه می‌‌فرمایید معرفت خدا، منظور شما از معرفت چیست؟ امام نیز در پاسخ فرمودند که «مَعْرِفَةُ أَهْلِ كُلِّ زَمَانٍ إِمَامَهُمُ الَّذِی یَجِبُ عَلَیهِمْ طَاعَتُهُ»، یعنی معرفت اهل هر زمان نسبت به امام زمانشان که اطاعتش واجب است. شما وقتی که به محضر امام رضا(ع) مشرف می‌‌شوید، می‌‌گویند که زیارت با معرفت داشته باشید، و مراد از این معرفت یعنی ما بدانیم که این امام حی و میت ندارند، طاعتشان واجب است و شهید هستند.

وی بیان کرد: ائمه(ع) هیچ‌‌گاه ما را از یاد نمی‌‌برند و فرمودند که ما شما را به نام می‌‌شناسیم و برای شما دعا می‌‌کنیم. شخصی به امام رضا(ع) فرمودند که برای ما کنید، در پاسخ فرمودند که مگر می‌‌شود برای شما دعا نکنیم. هر روز صبح و عصر اعمال شما به ما عرضه می‌‌شود. بنابراین آن‌ها به یاد ما هستند اما باید ببینیم که آیا ما نیز به یاد آن‌ها هستیم و می‌‌خواهیم این معرفت را کسب کنیم یا خیر.