مروری بر دو جریان مدعیان دروغین مهدویت در شیعه و اهل سنت

به گزارش ایکنا؛ اولین نشست بین‌المللی «منجی‌گرایی و آینده‌پژوهی جهان از منظر ادیان»، پنج‌شنبه، ۱۵ آبان‌ماه با سخنرانی جمعی از صاحب‌نظران به صورت وبیناری برگزار شد. حجت الاسلام محمد معینی‌فر، عضو هیئت علمی دانشگاه ادیان و مذاهب، در این نشست با موضوع «مدعیان منجی‌گرایی در ادیان با تأکید بر دوره معاصر» به ایراد سخن پرداخت که در ادامه متن آن را می‌خوانید؛

در دوران معاصر، یک مورد از شیعه و یک مورد از اهل سنت را به عنوان مصداق خارجی این مدعیان بحث خواهم کرد اما ابتدا باید بحث فیوچریسم را مطرح کنم که در اوایل قرن بیستم در اروپا ارائه می‌شد و جای خودش را در مباحث الهیاتی در مقوله مهدویت و آموزه منجی پیدا کرد و در مجامع علمی جایگاه خودش را باز کرد. اگر بخواهیم بحث مهدویت را به صورت تطبیقی در شیعه و اهل سنت به موازات هم پیش ببریم، در سه‌ساحت می‌توانیم اینها را رصد کنیم؛ اول آیاتی است که در کلام‌الله مجید قابل رصد است که شیعه و سنی در تطبیق و تفسیر آن اشتراک دارند. در ساحت دوم، روایاتی هستند که شیعه و سنی دارند که هر دو اذعان می‌کنند حضرت حجت(عج) وجود دارد و ساحت سوم، مدعیان مهدویت است.

«احمدالحسن» و نحوه اقدامات وی

صحبت بنده پیرامون بحث سوم است که به موازات شیعه و اهل سنت پیگیری شده و دو مصداق خارجی مورد بررسی قرار گرفته است. از شیعه «احمد اسماعیل گاطع» است که به «احمدالحسن» معروف است. او چیزی بالغ بر 40 سال سن دارد و در بصره متولد شده است. مدارج دانشگاهی را تا لیسانس ادامه داده و به حوزه رفته و یک دهه سفرهایی را داشته است. او بعد از مدتی گفت که خوابی دیده‌ام که پدرم حضرت مهدی(عج) به من امر کردند که برو و مقدمات قیام من را فراهم کن و من وظیفه دارم و آمده‌ام. وی ادعاهایی نیز داشته است و آثاری را نوشته که اکثر آن‌ها به صورت دسته‌ جمعی است. حتی در علوم جدید نیز وارد شده و کتاب «وهم الالحاد» را نوشته که یک نفر پشت آن نبوده و افراد زیادی هستند که آمار و ... را به وی داده‌اند. پیروانی دارد و اکثر فعالیت‌هایش نیز به صورت مجازی است. این یک نمونه عینی از شیعه است.

اما «جهیمان العتیبی» و «محمد القحطانی» نیز در اهل سنت مطرح شده‌اند. دو نکته را نیز در اینجا باید از یکدیگر تفکیک کنیم؛ یکی متمهدین و یکی مدعیان. مدعی کسی است که خود را به عنوان مهدی موعود(عج) موسوم می‌کند و در جایگاه امام(عج) می‌نشیند، اما متمهد، فرد یا افرادی هستند که شخص ثالثی را به عنوان مهدی موعود(عج) معرفی می‌کنند. در باب متمهدین، کسی شخصی را برای خود مهدی فرض می‌کند. اینجا «احمد اسماعیل گاطع» یا «احمدالحسن» در حقیقت خودش مدعی دروغین است، اما در مورد «جهیمان» رویکردی است که وی را در متمهدین قرار می‌دهد. «جهیمان العتیبی» جزو زمینه‌سازان قرار می‌گیرد. وی «ابن محمد ابن سیف» است و در سال 1936 میلادی در عربستان سعودی متولد شد و در سال 1955 به گارد ملی عربستان پیوست و در نهایت بر اساس اتفاقات روحی و روانی، استعفا داد.

طایفه‌ای در عربستان داریم که تحت عنوان «اخوان التوحید» هستند که آبا و اجداد آل سعود، اینها را در منطقه بیابانی سکونت دادند که بسیار جنگجو بودند و پدربزرگ «جهیمان» نیز از آن‌ها بوده است و این پیوستن به گارد ملی نیز می‌تواند به دلیل همین روحیه بوده باشد. اما در اثر اتفاقاتی که درون خودش ایجاد می‌شود، از گارد استعفا می‌دهد، اما اقداماتی را می‌کند و یک مدت نیز شاگردی «بن باز»، مفتی اعظم سابق عربستان را دارد و این مباحث موجب شد که رویکردی داشته باشد که وی را جزء متمهدین قرار دهد. یعنی به دلیل فعل و انفعالات عقلی که برایش به وجود آمد این رویکرد را پیدا کرد.

«جهیمان» و تأسیس گروه «جهیمانیه»

گروه «جهیمانیه» را تشکیل داده است که در نهایت نیز به مکه مکرمه، حملاتی را انجام داد. اعتراض علیه موارد خلاف اسلام مانند شکستن مانکن‌های جلف لباس‌فروشی‌هایی که در مدینه بوده است از جمله اقدامات وی محسوب می‌شود. همچنین دستور می‌دهد تصاویر و عکس‌های قبیحی که در سینماها و تئاترها بوده را از بین ببرند و بعد هم قیام علنی می‌کند. نگارش رسائل سبع را دارد که هفت رساله است و اولین شماره این رساله را به حضرت مهدی(عج) اختصاص می‌دهد و می‌گوید ظهور نزدیک است و اتفاقاتی که قبل از ظهور رخ می‌دهد را به نوعی مطرح می‌کند. وی به تطبیق اوصاف حضرت مهدی(عج) بر محمد بن عبدالله قحطانی می‌پردازد که وی نیز برادر همسر «جهیمان» است که با ویژگی‌هایی که دارد می‌گوید اسم تو محمد است و حضرت مهدی(عج) نیز همین نام را دارد و هر دوی شما فرزند عبدالله هستید. نهایتاً این فرد را حضرت مهدی(عج) معرفی می‌کند.

در سال 1979 «جهیمان» مکه را تصرف می‌کند و با محمد، به عنوان مهدی، بین حجر الاسود و مقام ابراهیم بیعت می‌کند. این قیام و اقدامی که انجام می‌دهد، یک ابتدا و انتهایی دارد. سحر روز آغازین محرم 1400 قمری که مصادف با 1358 هجری شمسی است، خبری دنیا را متحیر کرد که مکه توسط برخی شورشی‌ها تصرف شد. اینها نماز صبح را در حرم خواندند و اسلحه‌های خود را به محیط پیرامون حرم آوردند و بعد از نماز، اسلحه را می‌آورند و زائران را گروگان می‌گیرند و جنگ شروع می‌شود. سعودی‌ها، کاری از پیش نبردند و تلفات دادند.

نهایتاً از برخی کشورها از جمله فرانسه و پاکستان کمک خواستند و آن‌ها نیز لبیک گفتند. اما یک مشکلی وجود داشت. پاکستانی‌ها مسلمان هستند، اما فرانسوی‌ها که مسیحی هستند، به فتوای مفتی‌ها نمی‌توانند وارد حرم شوند. بنابراین، اینها به صورت صوری شهادتین را به فرانسوی‌ها یاد دادند تا مسلمان شوند. فرانسوی‌ها آمدند و پیشنهادهای نظامی را دادند و گفتند تونل‌هایی که «جهیمانی‌ها» و اتباعش داخل آن شدند را پر از آب کنیم و جریان برق را به آن وصل کنیم تا همه از بین بروند. این نظریه رد شد، چون بسیاری از گروگان‌ها نیز از دنیا می‌رفتند.

کشته شدن مدعی دروغین مهدویت در مکه

پیشنهاد دوم این بود که سقف‌ تونل‌ها را تخریب کرده و گاز سمی را بزنند تا این افراد بیرون بیایند که این پیشنهاد قبول شد و گفتند یک حمله زمینی، زیرزمینی و هوایی داشته باشیم که نهایتاً به پیروزی برسد و «محمد القحطانی» که مهدی موعود معرفی شد، در روز سوم در مکه کشته شد. اما «جهیمان» و اطرافیانش، این کشته‌شدن را مخفی می‌کنند و نمی‌گذارند که به گوش اتباع برسد. در نهایت این جنگ هفده روز با مقاومت «جهیمانیان» تمام شد و شمار زیادی از اینها کشته شدند و «جهیمان» نیز زنده دستگیر شد و تعداد کمی از اتباعش نیز روانه زندان شدند.

در این واقعه، سانسور شدید خبری را توسط آل سعود مشاهده کردیم. مثلاً از سمت سعودی‌ها، کشته‌ها نهایتاً 300 نفر اعلام شد، اما برخی منابع، پنج هزار نفر را ارائه کردند. در دوران فعلی مستندی نیز از آن کماندوها تهیه شده و پیرامون اطلاعات نیز فیلمی از سوی عربستان ساخته شده است. با توجه به تشکیکی که در کشته شدن «محمد» به وجود آمد، برخی می‌گویند او نمرده و از دیده‌ها مخفی شده است. این جریان، امروز تحت‌عنوان «جهیمانیه» و یا «قحطانیه» مطرح است که آل سعود آن‌ها را شدیداً سرکوب می‌کند. بعد از این اتفاق، دو دیدگاه را از اهل سنت شاهدیم که بعد از قیام «جهیمان» مطرح شدند، یک گروهی که منکر مهدویت شدند و یا بودند و ادامه دادند و گروهی که مُثبِت مهدویت بودند و یا شدند و ادامه دادند.