«معرفت» نخستین گام انتظار عملی است

حجت‌الاسلام‌والمسلمین جواد ابوالقاسمی، استاد حوزه و دانشگاه و از کارشناسان شبکه جهانی ولایت در گفت‌وگو با ايكنا از قزوین، در تبيين سبک زندگی مهدوی گفت: می‌توان برای سبک زندگی اسلامی مبتنی بر مهدویت دو حالت را متصور شد؛ اول اینکه زندگی ما باید مهدوی باشد یعنی در جریان طبیعی زندگی و در تمام جوانب حضور امام زمان(عج) را درک کنیم.

وی اظهار کرد: بدین‌معنا که در رفتارهای فردی و عبادی و همچنین در زندگی خانوادگی و رفتارهای عمومی و اجتماعی امام زمان(عج) را ببینیم. اگر معتقد باشیم امام چشم بیناست و همه اعمال ما را ناظر است در تمامی رفتارهای خود بهترین حالت را انتخاب خواهیم کرد. در این حالت نه تنها سراغ گناه نرفته بلکه بین رفتار بهتر و بهترین، گزینه برتر را انتخاب خواهیم کرد.

این استاد دانشگاه خاطرنشان کرد: اما حالت دومی که می‌توان متصور شد آن است که باید زندگی ما مُعرِّفِ زندگی امام زمانی باشد؛ یعنی زمانی‌که دیگران ما و زندگی ما را می‌بینند به یاد امام زمان(عج) بیفتند. ما باید با رفتارهای خوب و شایسته خود بتوانیم آثار مهدوی بودن را به منصه ظهور بگذاریم.

ابوالقاسمی تصریح کرد: امام زمان(عج) در نامه‌ای به شیخ مفید نوشته است که «لَوْ أَنَّ أَشْیاعَنا وَفَّقَهُمُ اللهُ لِطاعَتِهِ عَلَى اجْتِماع مِنَ الْقُلُوبِ فِى الْوَفاءِ بِالْعَهْدِ عَلَیْهِمْ لَما تَأَخَّرَ عَنْهُمُ الُیمْنُ بِلِقائِنا وَ لَتَعَجَّلَتْ لَهُمُ السَّعادَةُ بِمُشاهَدَتِنا». منظور از عهد و پیمان الهى که باید به آن وفا کنیم چیست؟

وی در ادامه گفت: در این روایت حضرت مهدی(عج) فرمودند «اگر شیعیان ما، دل‌هایشان در وفا به پیمانى که با ما دارند، یک‌پارچه بود، از فیض ملاقات ما محروم نشده و سعادت دیدار با معرفتشان با ما زودتر فراهم می‌شد، این دیدار به تأخیر نمی‌افتد، مگر برای اخبار ناخوش‌آیندى که از آنان به ما می‌رسد».

این استاد حوزه علمیه قم افزود: مراد از این پیمان چیست؟ شیعیان پیمان بسته‌اند که ولایت خدا، ولایت پیامبر و بعد هم ولایت ائمه را بپذیرند و به فرمان ائمه در زمان غیبت باید به روایت حدیث مراجعه کنند؛ یعنی مراجعه به کسانی که متخصص احادیث باشند زیرا نمی‌توان به هر روایتی اعتنا کرد که سبب گسترش مدل اخباری‌گری خواهد شد، همان که جامعه امروز با آن دست‌ به گریبان است.

وی ادامه داد: حضرت فرمودند تنها آنچه سبب دوری ما از شیعیان می‌شود آثار و اخباری است که از کارهای شیعیان به ما می‌رسد وما آنها را برای شیعیانمان نمی‌پسندیم. پس وظیفه ما در زمان غیبت اطاعت از خدای متعال، عدم تفرقه و رفتن به سراغ جایی‌ است که مصداق ولایت اهل‌بیت (ع) به حساب آید، در زمان غیبت باید به مراجع عظام تقلید مراجعه کرد.

ضرورت وجود رسانه قوی برای شیعیان

ابوالقاسمی تصریح کرد: مرحوم علامه مجلسی روایتی را در کتاب بحارالانوار آورده که آن‌را از کتاب تاریخ قم نقل کرده است؛ در آن روایت امام صادق(ع) فرمود به‌زودی علم از کوفه جمع شده و از شهری که به آن «قم» گفته می‌شود بیرون خواهد آمد، سپس در منطقه قم، علم گسترش پیدا می‌کند تا جایی‌که حتی زنان پرده‌نشین هم با دین آشنا می‌شوند و به‌صورت کامل از استضعاف بیرون می‌آیند.

وی در ادامه این روایت گفت: بعد خدای متعال قم و اهل قم را قائم‌مقام امام‌زمان(عج) قرار می‌دهد و مردم قم حجت را برای همه مردم دنیا تمام می‌کنند، اتمام حجت برای همه مردم دنیا نیازمند یک رسانه قوی است، تا زمانی‌که شیعیان رسانه‌ای قوی نداشته باشند اتمام حجت برای همه مردم دنیا انجام نخواهد شد.

این کارشناس دینی در ادامه کلام امام خاطرنشان کرد: لازمه داشتن یک رسانه قوی، داشتن یک حکومت قوی است. لذا باید حکومتی حامی رسانه وجود داشته باشد. پس با توجه به این روایت، در آخرالزمان باید در منطقه ایران حکومتی روی کار باشد که مدافع رسانه شیعیان باشد و آن رسانه حجت را بر تمام مردم دنیا تمام کند.

وی بیان کرد: بنابراین طبق روایات رسیده، یکی از وظایف شیعیان در زمان غیبت؛ تشکیل دادن رسانه‌ای است که حجت را بر تمام مردم دنیا تمام می‌کند و امام می‌فرماید بعد از اینکه شیعیان به این کار موفق شوند حضرت ظهور خواهند کرد. لازمه این وظیفه تقویت قوای شیعیان است برای اینکه بتوانند حمایت لازم را از این رسانه به عمل آورند.

انتظار عملی چگونه باید باشد؟

ابوالقاسمی ضمن بیان اینکه عمل فرع بر اعتقاد است، اظهار کرد: در روایات معتبر شیعیان آمده است که ائمه فرمودند اِعْرِفْ إِمَامَكَ فَإِنَّكَ إِذَا عَرَفْتَ إِمَامَكَ لَمْ يَضُرَّكَ تَقَدَّمَ هَذَا اَلْأَمْرُ أَوْ تَأَخَّرَ امامت را بشناس، زيرا هر گاه امامت را شناختی تقدم يا تاخر اين امر زيانت ندهد، اگر کسی آگاه به امامش باشد و او را بشناسد ظهور پیش افتد.

وی اظهار کرد: ابوبصیر می‌گوید به امام صادق(ع) عرض کردم آقا جان ظهور چه زمانی خواهد بود؟ تشکیل حکومت شما که به‌معنای ظاهر شدن امر شما بر دیگران و مسلط شدن حکومت شما بر دیگران است چه زمانی به وقوع خواهد پیوست؟ حضرت فرمودند ابابصیر تو دنبال دنیا هستی؟ اگر کسی امامش را به‌درستی بشناسد همواره در فرج است و دچار مشکل نیست، کسی دچار مشکل است که امام خود را نمی‌شناسد.

این استاد دانشگاه افزود: امام خطاب به ابابصیر فرمود که عصر غیبت امام زمان(عج) زمان مشکلات ظاهری ما و مشکلات واقعی دیگران است. طبق روایات اولین وظیفه ما در زمان غیبت مسئله «معرفت» است، باید شناخت خود را نسبت به امام بالا ببریم و بدانیم که امام ما از سنخ قدرت خدا و پیامبر است.

وی گفت: خدایا خود را به من بشناسان که اگر نشناسمت، پیامبرت را نمی‌شناسم و اگر پیامبرت را نشناسم حجت را نخواهم شناخت. حجتی که من باید بشناسم حجتی از سنخ خدای متعال است یعنی خدای متعال قدرتی مافوق تصور انسان به پیامبر و امام عنایت کرده است اما اگر خدا را درست نشناسیم نمی‌توانیم جایگاهی که به امام بخشیده است را به درستی و شایستگی درک کنیم.

ابوالقاسمی تصریح کرد: انتظار عملی در مرحله اول با معرفت‌افزایی همراه است و در معرفت‌افزایی به خداشناسی، پیامبر‌شناسی، امام شناسی و در مرحله بعد انجام وظایف در ایام غیبت امر شده‌ایم.

مدعیان مهدویت چه کسانی هستند؟

این استاد دانشگاه اظهار کرد: امام عصر(عج) در زمان ظهور از خورشید درخشان‌تر است و هیچ شک و شبهه‌ای در این که او مهدی‌ است نخواهد بود. خصوصیات ظاهری حضرت، معجزاتی که بیان می‌کنند، مراحلی که برای ظهور ایشان در روایات آمده و مقدماتی که برای ظهور برشمرده شده رخ می‌دهد یعنی وقتی حضرت بیایند آنقدر روشن است که هیچ شک و شبهه‌ای در آن باقی نمی‌ماند.

ابوالقاسمی خاطرنشان کرد: فرقه‌هایی که با شک و شبهه و حالات مجهول با رفتارها و مناسک و اعتقاداتی که در آن سوالات و اشکالات فراوانی وجود دارد نظریات خود را مطرح می‌کنند و خود را به مهدویت منتسب می‌کنند قطعاً در اشتباهند. ساده‌ترین روش شناخت مدعیان دروغین آن است که فعل و قول آنها مشکوک است.