نخستین کنگره ملی «نوحه» 31 شهریور برگزار می‌شود
نخستین کنگره ملی نوحه در سه زبان فارسی، عربی، آذری و گویش‌ها و لهجه‌های بومی ایران برگزار می‌شود.
به گزارش خبرنگار ایکنا، نشست خبری نخستین کنگره ملی نوحه‌ها و نغمه‌های عاشورایی ویژه ماه محرم امروز، ۲۱ تیرماه با حضور حجت‌الاسلام والمسلمین مجید باباخانی، رئیس سازمان هیئت و تشکل‌های دینی، مهدی زنگنه، شاعر آئینی و محمد روح‌الامین، گرافیست طرح کنگره برگزار شد.
در ابتدای این نشست زنگنه، شاعر آئینی طی سخنانی اظهار کرد: نوحه بی‌شک پرمخاطب‌ترین شعر و موسیقی آئینی و مذهبی جهان است. برای این ادعا یک مصداق وجود دارد که پرجمعیت‌ترین گردهمایی مذهبی دنیا که هر ساله برگزار می‌شود، آئین اربعین حسینی با ۳۰ میلیون جمعیت است.
وی افزود: موسیقی آئین پرجمعیت اربعین، نوحه است و نوحه بی‌شک موسیقی اصلی این حرکت عظیم اجتماعی است. در کشور ما شاید برای تمام موضوعات اجتماعی کنگره‌های مختلفی برگزار شود اما واقعا نوحه به عنوان اصیل‌ترین آئین شیعیان تا به حال در کشور هیچ جشنواره و کنگره ملی نداشته است.
زنگنه گفت: با نگاه تخصصی مسئولان سازمان تبلیغات اسلامی این احساس نیاز بالاخره محقق شد و عواملی دست به دست هم داد تا مقدمات نخستین کنگره ملی نوحه فراهم شود. درست است که این کنگره از سوی نهاد حاکمیتی برگزار می‌شود اما تمام ساختارها و محتوای این کنگره با مشورت نوحه‌سرایان انتخاب شده است.
وی افزود: در این کنگره صرفاً به نوحه‌سراها و آثاری می‌پردازیم که تمام حافظه شنیداری و تجربه موسیقایی مردم را در محرم و صفر شکل می‌دهند. به محض اینکه نام محرم و صفر می‌‌‌آید به یاد نوحه و شعرهایی می‌افتیم که در هیئت‌ها می‌شنویم. در حوزه دیداری نیز با کتیبه محتشم کاشانی، پرچم و علم عزاداری مواجه هستیم.
زنگنه با بیان اینکه مراسم اختتامیه این کنگره در روز ۳۱ شهریورماه برگزار خواهد شد، گفت: نخستین کنگره ملی نوحه در سه زبان فارسی، عربی، آذری و گویش‌ها و لهجه‌های بومی ایران برگزار می‌شود. این کنگره شامل سه بخش اصلی، جنبی و گویشی است.
بخش‌های کنگره نوحه
وی گفت: در بخش اصلی نوحه‌سرایان برتر سال انتخاب شده و پنج نفر براساس مجموعه آثار عاشورایی خود در محرم و صفر ۱۴۰۲ تجلیل می‌شوند. هر نوحه‌سرا باید حداقل هشت و حداکثر ۱۴ اثر از سروده‌های خود را به دبیرخانه ارسال کند. در این حوزه سه نفر در زبان فارسی و یک نفر در زبان‌های عربی و آذری انتخاب خواهند شد. در این بخش به نفر اول مبلغ ۵۰ میلیون تومان همراه با سفر به عتبات، به نفر دوم مبلغ ۴۰ میلیون تومان همراه با سفر به عتبات و به نفر سوم نیز مبلغ ۳۰ میلیون تومان همراه با کمک‌هزینه سفر به عتبات اعطا خواهد شد. همچنین به نفرات برتر حوزه عربی و آذری نیز جایزه‌ای برابر با نفر اول زبان فارسی اعطا می‌شود.
این شاعر آئینی تصریح کرد: در بخش ویژه هشت محور محتوایی انتخاب شده و تلاش ما بر این بوده که محورها برآمده از علایق و سلایق خود نوحه‌سرایان باشد. در زیر خیمه‌اش همه یک خانواده‌ایم، هیئتی‌های جوان سربازهای انتظار، به شوق فیض شهادت شهید باید زیست، با خطبه‌های روشنش تکلیف روشن می‌شود، تا ابد می‌ماند قصه کوفه و شام غیرت مرد حرم عفت اهل خیام، هر خانواده هیئتی کوچک برای توست، زندگی زیباست اما در مسیر کربلا و چگونه عشق همسرها حماسه آفرید آن روز، محورهای این بخش هستند.
وی با اشاره به اینکه در برگزاری این‌کنگره بنیاد شهید، وزارت ورزش و جوانان، معاونت اجتماعی شهرداری تهران با سازمان هیئت و تشکل‌های دینی همکاری دارند، بیان کرد: بخش دیگری که در کنگره امسال دیده شده است، بخش جنبی است که در آن مقالات علمی، پایان‌نامه‌ها و پژوهش‌هایی که در حوزه نوحه‌سرایی وجود دارد، بررسی خواهد شد.
زنگنه گفت: مهلت ارسال آثار به جشنواره روز ۳۱ مردادماه و زمان برگزاری اختتامیه نیز ۳۱ شهریورماه سال جاری خواهد بود. سایت کنگره و شبکه‌های مجازی و صفحات ویژه کنگره نیز طی روزهای آتی راه‌اندازی خواهد شد. نوحه‌سراهایی که در کشور هستند در چینش این کنگره زحمت فراوان کشیدند و سعی شد تا کنگره‌ای برگزار شود که مخاطبان آن‌به خوبی آن را بپذیرند.
وی تصریح کرد: ممکن است شبهه‌ای پیش آید که چرا نهادهای حاکمیتی در حوزه فضاهای مردمی مانند هیئت‌ها ورود کرده و نسبت به برپایی این‌گونه کنگره‌ها اقدام می‌کنند. باید اشاره کرد که شعر و نوحه چه در مقام صله و چه در مقام جایزه واقعا عددی ندارد و بی‌شک هدیه اصلی را شعرا از دست امام حسین(ع) می‌گیرند اما ما نیز وظیفه داریم تا از زحمات ایشان قدردانی کنیم. ما نیازمند این هستیم که به جریان‌سازی فرهنگی در هیئت‌ها بپردازیم که یکی از مظاهر آن برگزاری چنین جشنواره‌هایی است.
تجلیل از چهره‌های اثرگذار حوزه نوحه
زنگنه با بیان اینکه امیدواریم این کنگره طی سال‌های آتی به صورت بین‌المللی نیز برگزار شود، گفت: اگر میلیاردها تومان نیز خرج صاحبان هیئت‌ها و نوحه‌سرایان شود، باز این امور قیمتی ندارد اما برگزاری چنین جشنواره‌هایی اقتضائاتی دارد که باید بدان پرداخت. رویدادهایی نیز در حاشیه این کنگره برگزار می‌شود که برای آن‌ها به فراخور رخدادهای ایام محرم و صفر تصمیم‌گیری خواهد شد که یکی از این مباحث، تجلیل از چهره‌های اثرگذار حوزه نوحه در کل کشور خواهد بود.
در ادامه این نشست، حجت‌الاسلام باباخانی، رئیس سازمان هیئت و تشکل‌های دینی نیز در سخنانی بیان کرد: اگر کسی با تطورات ادیان و سنت‌های جهان آشنا باشد، متوجه می‌شود که نقش محرم و صفر در حفظ محتوای دینی ما بسیار بی‌بدیل است. در این بین نهاد هیئت جایگاه ویژه دارد و از نظر ارتباط با همه سلایق مهمترین مجموعه مردم‌نهاد کشور است.
وی افزود: در هیئت‌های مذهبی موضوع نوحه مؤثرترین و محتوایی‌ترین بخش است. حتی بزرگان اندیشه‌ای کشور زمانی که می‌خواهند با محتواها ارتباط برقرار کنند، از نغمات و نوحه‌ها بهره می‌گیرند. اگر این هنر عالی و آسمانی نبود نمی‌توانستیم بسیاری از مفاهیم را به مخاطب عرضه کنیم.
حجت‌الاسلام باباخانی گفت: عرصه نوحه و نغمات فرازها و فرودهایی دارد و وظیفه ماست که برای نوحه‌سرایان رفع موانع کنیم تا از این هنر متعالی به خوبی بهره گرفته و رسالت تبلیغی خود را داشته باشند. امیدواریم کنگره نوحه بتواند زمینه‌سازی کند تا نوحه‌سرایان از حاشیه به متن آمده و به ایشان توجه ویژه شود. در این کنگره باید نگاه عالمانه‌ای در داوری‌ها داشته باشیم تا بتوانیم زمینه هرچه بیشتر فراهم شدن توسعه نغمه‌خوانی و رفع مشکلات نوحه‌سرایان فراهم شود.
وی اظهار کرد: نهادهایی که در برپایی این کنگره همکاری دارند، هیچ‌گونه دخالت نهادی ندارند و بدون هیچ چشم‌داشتی به این عرصه ورود کرده‌اند. امیدواریم این کنگره سنت حسنه‌ای در کشور باشد. برپایی این کنگره در حقیقت پی‌ریزی برنامه بلندمدتی است که در آینده با روند بهتری تداوم خواهد داشت. بنای ما بر این است که در آینده نه چندان دور زمینه‌ای ایجاد شود که این گنگره هویت مستقلی برای خود پیدا کرده و به خوبی در طول سالیان متمادی با اتصال نهادهای مختلف ادامه داشته باشد.
در ادامه محمد روح‌الامین، گرافیست طرح کنگره نیز در توضیحاتی راجع به طرح کنگره بیان کرد: زمانی که با سفارش طرح کنگره مواجه شدیم، تحت تأثیر آن قرار گرفتیم؛ چراکه موضوع نوحه برای ما مانند اتفاقات جهان پیرامون از کودکی تا به امروز تصویرگونه است. محرم و عزاداری امام حسین(ع) اشکال پررنگی در زندگی ما داشته و دارد. نوشته معروفی که ما را به سمت ایام محرم می‌برد، خود کلمه نوحه است که از همین کلمه مقدس برای ایجاد طرح و نماد کنگره بهره گرفتیم.
روح‌الامین تصریح کرد: در نماد طرح سعی کردیم که فرم نوشته را به سمت فرهنگ عاشورایی سوق دهیم. سعی ما بر این بود که خود طرح با وجود الکن بودن، پیام خود را به مخاطبان ارائه دهد. عنصر اصلی در این طرح، جذابیت و گویا بودن است.
یادآور می‌شود، در پایان برگزاری این نشست و با حضور مسئولان حاضر در جلسه، از نشان نخستین کنگره ملی نوحه‌ها و نغمه‌های عاشورایی رونمایی شد.
