جایگاه عشق و عقل در مدار زندگی موفق/ مسئولان بانی جرم نباشند!
گروه جامعه ــ یک پژوهشگر و استاد دانشگاه با بیان اینکه هیچ انسان عاقلی ازدواج نمی‌کند مگر با عشق، گفت: امروزه مبنای شروع زندگی عشق است، اما با عقل تداوم دارد و ممکن نیست که زندگی فقط با عشق در مدار موفقیت حرکت کند.
اسماعیل محمدی، عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد و شاگرد پیتر دراکر، بنیانگذار مدیریت مدرن، در گفت‌وگو با ایکنا؛ در پاسخ به سؤالی مبنی بر معیار اسلام در ازدواج و جایگاه مسائل مالی و اقتصادی در این امر الهی گفت: در قرآن آمده که برای ازدواج یک اصل قائل شوید و آن هم‌کفو بودن یعنی مثل هم بودن است؛ اگر این هم‌کفو بودن را برای هم تعریف کنیم، بسیاری از مسائل حل می‌شود. هم‌کفو بودن یعنی یک انسان ثروتمند نمی‌تواند با یک انسان فقیر و یا برعکس ازدواج و زندگی کند و اگر هم ازدواج کند، در آینده‌ای نه چندان دور قطعاً گرفتار برخی از مشکلات خواهند شد که به دلیل همین فاصله طبقاتی و عدم کفویت یکدیگر است.وی افزود: هم‌کفو بودن یعنی داشتن شرایط فرد مقابل در حد معقول؛ هم‌کفو نبودن تحصیلی، اقتصادی و امثال این‌ها فاصله‌های زیادی را در زندگی ایجاد می‌کند که پر کردن این فاصله‌ها برای دو طرف سخت و دشوار است و باعث می‌شود که افراد به جای پرداختن به زندگی دغدغه اصلی‌شان پر کردن این فاصله و عدم کفویت یکدیگر باشد. نمی‌توانیم این مسائل را توجیه کنیم، اما برای آن راه‌حل داریم.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: امروز می‌بینم که مجلس اعلام می‌کند چند میلیارد تومان بودجه برای ازدواج تصویب شده است. این عالی است، اما وقتی که آن را تقسیم می‌کنند به هر جوانی کمتر از ۵ میلیون تومان می‌رسد و این ناراحت کننده است. من سال ۱۳۵۶ زمانی ازدواج کردم که سرباز بودم و سه ماه حقوق سربازی‌ام را که مجموعا پنج‌هزار و ۸۰۰ تومان بود پس‌انداز داشتم؛ با این سه ماه پول سربازی یک ازدواج مرفه داشتم و تمام وسایل مورد نیاز را هم با همان حقوق سربازی خریدم و این یک معیار است. اما امروز استاد دانشگاه هستم و حقوقم چیزی حدود ۴ میلیون تومان است؛ اگر سه ماه ۴ میلیون تومان پس‌انداز کنم چیزی حدود ۱۲ میلیون تومان خواهم داشت که با ۵ هزارتومان آن روز‌ها فاصله بسیار زیادی در ظاهر دارد؛ اما آیا امروز می‌توان با این مبلغ یک جهیزیه خرید؟ آیا می‌توان ازدواج کرد؟ قطعاً خیر. لذا باید معیار‌ها را متعادل و به‌روز کنیم.
فرار از ازدواج به خاطر مسائل اقتصادی بدبینی به خداست
وی تأکید کرد: نمی‌توانیم به یک جوان ۵ یا ۱۰ میلیون تومان وام بدهیم و بعد انتظار داشته باشیم که با شرایط خاصی که برای آنها تعریف کرده‌ایم ازدواج آسانی داشته باشند. اما همین مسائل هم راهکار دارد و یکی از دغدغه‌های اصلی من هم این است که اگر چنین اتفاقی رخ می‌دهد سعی می‌کنم آن را با همکاری واسطه‌ها انجام دهم. واسطه می‌تواند نقش مؤثری در کمک و تحقق ازدواج جوانان داشته باشد. جوانان باید این نکته را مد نظر قرار دهند که فرار از ازدواج به خاطر مسائل اقتصادی بدبینی به خداست؛ همان طور که امام صادق (ع) می فرمایند: «هرکس از ترس تهیدستی ازدواج را ترک کند، به خدای عزوجل گمان بد برده است». یا خداوند عز و جل در این خصوص می‌فرماید: «اگر تهیدست باشند خداوند از فضل خود توانگرشان می‌سازد»؛ و در جای دیگری هم می‌فرماید: «وَأَنکِحُوا الْأَیَامَی مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ؛ «مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید. همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است».
وی تأکید کرد: نمی‌توانیم به یک جوان ۵ یا ۱۰ میلیون تومان وام بدهیم و بعد انتظار داشته باشیم که با شرایط خاصی که برای آنها تعریف کرده‌ایم ازدواج آسانی داشته باشند. اما همین مسائل هم راهکار دارد و یکی از دغدغه‌های اصلی من هم این است که اگر چنین اتفاقی رخ می‌دهد سعی می‌کنم آن را با همکاری واسطه‌ها انجام دهم. واسطه می‌تواند نقش مؤثری در کمک و تحقق ازدواج جوانان داشته باشد. جوانان باید این نکته را مد نظر قرار دهند که فرار از ازدواج به خاطر مسائل اقتصادی بدبینی به خداست؛ همان طور که امام صادق (ع) می فرمایند: «هرکس از ترس تهیدستی ازدواج را ترک کند، به خدای عزوجل گمان بد برده است». یا خداوند عز و جل در این خصوص می‌فرماید: «اگر تهیدست باشند خداوند از فضل خود توانگرشان می‌سازد»؛ و در جای دیگری هم می‌فرماید: «وَأَنکِحُوا الْأَیَامَی مِنکُمْ وَالصَّالِحِینَ مِنْ عِبَادِکُمْ وَإِمَائِکُمْ إِن یَکُونُوا فُقَرَاءَ یُغْنِهِمُ اللَّهُ مِن فَضْلِهِ وَاللَّهُ وَاسِعٌ عَلِیمٌ؛ «مردان و زنان بی‌همسر خود را همسر دهید. همچنین غلامان و کنیزان صالح و درستکارتان را؛ اگر فقیر و تنگدست باشند، خداوند از فضل خود آنان را بی‌نیاز می‌سازد؛ خداوند گشایش دهنده و آگاه است».
شاگرد پیتر دراکر، بنیانگذار مدیریت مدرن، در ادامه گفت: در روایات است که خداوند سه هزینه زندگی را یقیناً تقبل خواهد کرد و آن را از رحمت خودش به بنده خواهد داد؛ که یکی از آنها ازدواج است. همان طور که در سوره طلاق می‌فرماید: «وَیَرزُقهُ مِن حَیثُ لا یَحتَسِبُ وَمَن یَتَوَکَّل عَلَى اللَّهِ فَهُوَ حَسبُهُ ...» یعنی: «و او را از جایى که گمان ندارد روزى مىدهد؛ و هر کس بر خدا توکّل کند، کفایت امرش را مىکند؛ خداوند فرمان خود را به انجام مىرساند؛ و خدا براى هر چیزى اندازهاى قرار داده است» و مثال‌های عینی بسیاری برای این حقیقت دیده‌ایم. خداوند آنچنان این مسئله را درست می‌کند که انسان متعجب می‌ماند.
هشدار به مسئولان: بانی جرم نباشید
وی با تأکید بر اینکه در این امر والدین باید کمک‌کننده باشند تا ازدواج جوانان محقق شود، بیان کرد: مهمتر از این نکته آن است که دولت دغدغه‌اش ازدواج جوانان باشد. یک جوان زمانی که به سن ازدواج می‌رسد اگر شرایط ازدواج را برای او فراهم نکنیم او را گرفتار درد و رنج کرده‌ایم. جوانان همان طور که به غذا برای زنده ماندن نیاز دارند به ازدواج هم فراتر از این نگاه نیازمند هستند. این هشدار را به همه کسانی که در این حوزه مشغول و مسئول هستند می‌دهم که اگر جوان به خاطر نبود شرایط مناسب ازدواج نکند و به گناه بیفتد تمامی کسانی که این شرایط را برای آنها فراهم نکرده‌اند در این گناه سهیم و بلکه بانی این جرم هستند.
وی با تأکید بر اینکه در این امر والدین باید کمک‌کننده باشند تا ازدواج جوانان محقق شود، بیان کرد: مهمتر از این نکته آن است که دولت دغدغه‌اش ازدواج جوانان باشد. یک جوان زمانی که به سن ازدواج می‌رسد اگر شرایط ازدواج را برای او فراهم نکنیم او را گرفتار درد و رنج کرده‌ایم. جوانان همان طور که به غذا برای زنده ماندن نیاز دارند به ازدواج هم فراتر از این نگاه نیازمند هستند. این هشدار را به همه کسانی که در این حوزه مشغول و مسئول هستند می‌دهم که اگر جوان به خاطر نبود شرایط مناسب ازدواج نکند و به گناه بیفتد تمامی کسانی که این شرایط را برای آنها فراهم نکرده‌اند در این گناه سهیم و بلکه بانی این جرم هستند.
محمدی اضافه کرد: در قدیم می‌گفتند که یک اتاق را برای عروس و داماد درست کنید که مدتی در آن زندگی کنند؛ این به معنای امروزی داشتن یک اتاق به تنهایی نیست و به این معنی است که پدر و مادر‌ها سعی کنند حداقل شرایط ممکن را برای داشتن یک سرپناه و خانه برای جوانانشان فراهم کنند. قطعاً شدنی است، به شرط آنکه در ابتدای زندگی توقعات را کمی پایین بیاوریم و برای شروع از پایین شروع کنیم تا به بالا برسیم.
تقاضا‌ها معقول باشد نه محدود
این استاد دانشگاه تصریح کرد: باید توجه کنیم که تقاضا‌ها معقول باشد نه محدود؛ یک اصل کلی در این موارد وجود دارد و آن این است که هیچ‌کسی امروزه ازدواج نمی‌کند صرفاً برای اینکه غذای شبش را تهیه کند و یا نیاز روزمره‌اش تأمین شود و یا با فردی خوش بگذراند، هیچ انسان عاقلی امروز این گونه ازدواج نمی‌کند؛ لذا مبنای شروع یک زندگی امروز عشق است، اما با عقل تداوم دارد. امکان ندارد که فقط با عشق یک زندگی در مدار موفقیت حرکت کند؛ دلیل آن هم روشن است چراکه بعد از مدتی دغدغه‌ها یکی پس از دیگری نمایان می‌شوند و بر عشق غلبه می‌کنند و حتی آن را کم‌رنگ می‌کنند؛ لذا در این مواقع عقل باید حاکمیت کند. اما سؤال اینجاست که چرا نباید این عقل را از اول وارد زندگی کنیم که عشق و عقل دست به دست هم در مسیر زندگی حرکت کنند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: باید توجه کنیم که تقاضا‌ها معقول باشد نه محدود؛ یک اصل کلی در این موارد وجود دارد و آن این است که هیچ‌کسی امروزه ازدواج نمی‌کند صرفاً برای اینکه غذای شبش را تهیه کند و یا نیاز روزمره‌اش تأمین شود و یا با فردی خوش بگذراند، هیچ انسان عاقلی امروز این گونه ازدواج نمی‌کند؛ لذا مبنای شروع یک زندگی امروز عشق است، اما با عقل تداوم دارد. امکان ندارد که فقط با عشق یک زندگی در مدار موفقیت حرکت کند؛ دلیل آن هم روشن است چراکه بعد از مدتی دغدغه‌ها یکی پس از دیگری نمایان می‌شوند و بر عشق غلبه می‌کنند و حتی آن را کم‌رنگ می‌کنند؛ لذا در این مواقع عقل باید حاکمیت کند. اما سؤال اینجاست که چرا نباید این عقل را از اول وارد زندگی کنیم که عشق و عقل دست به دست هم در مسیر زندگی حرکت کنند.
محمدی اظهار کرد: جوانان برای موفقیت در امر ازدواج باید دوربینی داشته باشند. ویژ‌گی مشترک انسان‌های موفق دوربینی است. باید فرصت‌ها را پیدا و از آنها استفاده کنند. اقتصاد در ازدواج اقتصاد آنی نیست و اگر جوان نتواند در جلسات خواستگاری خود و آینده خودش را توجیه نکند، بهتر است که ازدواج نکند.
انتهای پیام
مطالب مرتبط
