IQNA

Ahkâm ayetleri  Kur’an’daki, amelî/fıkhî hükümler içeren ayetler, diğer bir deyişle amelî/fıkhî hükümlere kaynaklık eden ayetler kastedilir.

“Fıkhü’l-Kur’an”, Hicri 6. yüzyılda büyük Şii alimlerinden Kutub Revandi’nin yazdığı bir tefsir eseridir. Taharetten (temizlik) Diyat (diye) konusuna kadar fıkıh kitaplarının bölümlerini esas alarak derlemiştir. Bu eser fıkıh alanında Arapça olarak iki cilt halinde yazılmıştır.

Kutbüddin Râvendî’nin hayatı

Ebü’l Hüseyin Kutbüddin Saîd b. Abdillâh b. El-Hüseyin b. Hibetillah er-Râvendî (ö.573-1178) Kutbi Râvendî olarak tanınır. İran’nın Kaşan şehrinin Râvend köyünde doğdu. Hicri 6. yüzyılda yaşamış büyük Şii alim, muhaddis, müfessir, fıkıhçı, filozof ve tarihçiydi.

Mecmeul Beyan Tefsirinin yazarı Şeyh Tabersi’nin öğrencisiydi. İbn Şehrâşûb ise onun telabelerinden idi. Farklı ilimlerde pek çok kitabı vardır. Bunlardan en ünlüsü el-Ḫarâʾic ve’l-cerâʾiḥ fi’l-muʿcizât (Hz. Peygamber’in ve on iki imamın mûcizelerine ait olayları ele alan üç ciltlik bir eser olup Kum’da basılmıştır.) (1409/1989) kitabıdır.,

Kutbüddin babasının yanısıra Şeyh Saduk, Seyyid Murtaza, Seyyid Razi, Şeyh Tusi gibi büyük şahsiyetlerin eserlerinden ve düşüncelerinden yararlanmıştır.

Riyadü’l Ulema kitabına göre Kutbi Râvendî İsfahan, Horasan ve Hamedan şehirlerindeki hadis büyüklerinden alıntılar yapmıştır. Buda onun ilmi amaçlı kapsamlı seyahatlere çıktığının göstergesidir. Türbesi İran’nın Kum şehrinde bulunmaktadır.

Kutbüddin Râvendî İslami ilimlerin farklı alanlarında ustalığını ve uzmanlığını ortaya koyan büyük insanlardan biriydi.

Tefsir yazmada yazarın motivasyonu

Yazar kitabının mukaddemesinde kendisini bu tefsiri yazmaya iten şeyin Kur’an’da ve Allah’ın Kelamıyla Fıkhı inceleyen bir kitap bulamamış olduğunu söylüyor.

 “Bunun üzerine şer’i hükümlerle ilgili nazil olan ayetlerin lafzı, manası, görünüşü, iç manası gibi konuyla ilgili bütün konuları araştırmaya karar verdim.” der.

Daha sonra sağlam temellerle okuyucunun rahatlıkla anlayabilmesi için bu kitabı yazmaya başladığını söyler.

Tefsirin özellikleri

Bu kitap kısaca yazılmıştır. Fıkıh konuları sırasına göre derlenmiş olup, tefsir ve içtihat konuları birbirine karıştırılmıştır. Yazar Şeyh Tusi ve Seyyid Murtaza Alemu’l Hüda’nın fikirlerinden etkilenmiş olup birçok durumda kendiside güçlü fıkhî analizler ve fikirler sunar.

Bu kitabın bir diğer özelliğide birbiriyle çelişir gibi görünen  fıkhî ve tefsir görüşleri arasında bir nevi uyumluluk yaratabilmesidir. Bazen fıkıh ve rivayet kaynaklarına başvurduğumuzda İslam alimleri ve düşünürlerinin bu konuda ihtilaf ettikleri sanılır. Ancak bu kitaba döndüğümüzde onun bu fikirleri toplayıp sade ve güzel bir anlatımla bir araya getirdiği görülür.