یادداشت انتقادی «اشپیگل آنلاین» درباره کنفرانس اسلامی برلین

به گزارش ایکنا از آلمان؛ کنفرانس اسلامی با رویکردی جدید هفته گذشته با حضور وزیر کشور فدرال در برلین برگزار شد. در این دوره از کنفرانس، علاوه بر انجمن‌های اسلامی محافظه‌کار که در دوره‌های قبلی نیز حضور داشتند، از دیگر گروه‌های اسلامی از جمله مسلمانان لیبرال و غیرمؤمنان نیز برای شرکت در کنفرانس دعوت شده بود.

این در حالی است که بسیاری از افرادی که برای شرکت در این مراسم دعوت شده بودند، اعتقاد داشتند که کنفرانس اسلامی متعلق به مسلمانانی است که پیگیر مسائل و امور مربوط به مسلمانان هستند. خانم «فِردا آتمان»، روزنامه‌نگار و سخنگوی سازمان‌های آلمانی جدید یکی از دعوت‌شدگان به کنفرانس اسلامی امسال بود که به شرایط جدید انتقاد دارد. آنچه در ادامه می‌خوانید یادداشت انتقادی او درباره کنفرانس اسلامی است که در ستون همیشگی‌اش در «اشپیگل‌آنلاین» به چاپ رسیده است. این یادداشت، تحلیل شخصی نویسنده مقاله از شرایط مسلمانان در آلمان است و رایزنی فرهنگی ایران در آلمان صرفا برای آگاهی عمومی از قضاوت‌هایی که نسبت به اسلام در جهان وجود دارد، متن را ترجمه کرده است که در ادامه می‌آید:

«کنفرانس اسلامی آلمان برای همه مسلمانان است.» برای بسیاری این سؤال مطرح می‌شود که منظور از همه مسلمانان چه کسانی است؟ شواهد نشان می‌دهد که افراد غیرمذهبی نیز برای کنفرانس اسلامی آلمان دعوت شده‌ بودند. بنابراین در این دوره جدید، اسلامی‌سازی صورت گرفته است. یعنی افرادی که ماهیت اسلامی نداشتند نیز هویت اسلامی پیدا کرده‌اند.

سوسیس خوک و اسلام آلمانی

در دوره جدید کنفرانس اسلامی، گوشت خوک نیز وجود داشت. وزارت کشور، با بوفه‌ای که در آن سوسیس خوک ارائه می‌شد، این رویداد را برگزار کرد. شاید این همان «اسلام آلمانی» مد نظر زی‌هوفر، وزیر کشور آلمان است، اسلامی که قاعدتا گروه کوچکی از مسلمانان آن را می‌پسندند. مسئول جدید کنفرانس اسلامی پیش از این گفته بود که اسلام متعلق به آلمان نیست و احتمالا او حالا می‌خواهد که با مسلمانان عهد و پیمان جدید ببندد.

زی‌هوفر به وضوح نشان داد که حتی بیشتر از پیشینیان خود می‌خواهد که این کار را انجام دهد، تاکنون تمرکز کنفرانس اسلامی بر روی اعضای سازمان‌ها و انجمن‌های اسلامی بوده، اما از حالا قرار است طیف وسیعی از مسلمانان را در برگیرد. در دور جدید، کنفرانس به اردوگاهی تبدیل شده است که مشکلات میان منتقدان اسلام و همچنین نمایندگان مساجد و انجمن‌ها را حل می‌کند. زی‌هوفر با این اصلاحات می‌خواهد پاسخ این سؤالات را پیدا کند که چه کسانی نمایندگان واقعی مساجد و انجمن‌های محافظه‌کار در آلمان هستند و آیا آنان وظیفه هدایت چهار و نیم میلیون مسلمان را برعهده دارند؟ علاوه بر این چه کسانی اجازه دارند که در کنفرانس اسلامی سخنرانی کنند؟ این سؤالات از ابتدای تأسیس کنفرانس اسلامی مطرح بوده است. من فکر می‌کنم در حال حاضر رسیدن به پاسخ این سؤالات مشکل است. در آلمان این تصور وجود دارد که چهار و نیم میلیون مسلمان در این کشور زندگی می‌کنند و برای این تعداد مسلمان باید آموزش‌های مذهبی و تمام مسائلی که یک فرد مؤمن به آن‌ها نیاز دارد، مهیا شود. این تصورات از نظر من اشتباه است. ما آمار درستی از تعداد مسلمانانی که در آلمان زندگی می‌کنند، نداریم. چرا که در آلمان به طور سیستماتیک درباره وابستگی مذهبی افراد اطلاعات کاملی وجود ندارد. اما از آنجایی که دین اسلام در آلمان پیروان زیادی دارد و همواره در مورد مسلمانان در این کشور صحبت می‌شود، ما به یک عدد نیاز داریم.

مسلمانان بی اعتقاد به دین زیادند

چند سال پیش، کنفرانس اسلامی آلمان، تحقیقاتی در این زمینه انجام داد. بر اساس نظرسنجی‌ها و پیش‌بینی‌هایی که در این کنفرانس انجام شد، تعداد مسلمانان آلمان ۴.۴ تا ۴.۷ میلیون نفر در سال ۲۰۱۵ برآورد شد. میانگین این اعداد به عنوان تعداد مسلمانان آلمان در نظر گرفته می‌شود که ۶ درصد کل جمعیت آلمان است. اما چیزی که به آن توجه نمی‌شود این است که در میان این مسلمانان، افرادی مانند من نیز وجود دارند که اعتقادی به دین ندارند. بله درست خواندید، مسلمانان بی‌‌اعتقاد! علاوه بر این در میان نزدیک به پنج میلیون مسلمان در آلمان، عده‌ زیادی وجود دارند که معتقدند خوردن گوشت خوک و همچنین ازدواج غیررسمی غیرمجاز است. اینها در حالی است که وقتی از عبارت «همه مسلمانان»  استفاده می‌کنیم، در واقع درباره تمام مسلمانان آلمان صحبت می‌کنیم، چه افرادی که مسلمان واقعی هستند و چه کسانی که صرفا نام مسلمان را یدک می‌کشند. در واقع از دیدگاه بسیاری از مردم آلمان، مسلمان، مسلمان است و فرقی نمی‌کند که معتقد باشد یا نباشد. در عین حال بد نیست بدانید که در آخرین سرشماری در سال ۲۰۱۱، سؤالی درباره وابستگی مذهبی افراد گنجانده شده بود، اما زمانی که نتایج این سرشماری‌ در سال ۲۰۱۳ منتشر شد، آمار مربوط به مسلمانان بسیاری را حیرت‌‌زده کرد: فقط ۱.۹ درصد از جمعیت آلمان خود را مسلمان معرفی کرده بودند. این آمار کاملا غیر قابل قبول بود. بر همین اساس رئیس جمهور وقت فدرال در آن زمان اعلام کرد: «در سرشماری سال ۲۰۱۱، تعداد پیروان ادیان جهانی یهودیت، اسلام، بودیسم و هندوئیسم در آلمان بسیار کم بودند... اما می‌توان فرض کرد که پیروان این ادیان از پاسخ به سوال مربوط به وابستگی مذهبی خودداری کرده‌اند».

با توجه به گفته رئیس‌جمهور آلمان، بسیاری از پیروان این ادیان حاضر به صحبت درباره وابستگی دینی خود نشده‌اند. من برای این موضوع می‌توانم دو احتمال در نظر بگیرم: یا آنها اهمیتی ندادند که به عنوان یهودیان، بودایی‌ها، هندوها و مسلمانان شناخته شوند. یا آنها مؤمن نیستند. حال سوال من این است که چرا گزینه‌ای برای این گروه وجود ندارد؟ یا چرا دولت آلمان در آمارهای خود افراد بی‌اعتقاد را به عنوان مسلمان درنظر می‌گیرد؟ افرادی مانند من به موضوعات کنفرانس اسلامی علاقه‌ای ندارند و نمی‌خواهند در این کنفرانس حضور داشته باشند. از نظر من، دولت فدرال باید با آرامش با نمایندگان انجمن‌های محافظه‌کار گفت‌وگو کند. در این گفت‌وگوها باید حقوق دو طرف در نظر گرفته شود.

لیبرال‌ها را درگیر گفت‌و‌گو کنید

مسلما دولت باید مسلمانان لیبرال را نیز درگیر این گفت‌وگوها کند. همچنین مسئولان دولت فدرال باید ساختارهایی برای مسلمانان ایجاد کنند تا آنها بتوانند وظایف مذهبی خود را در زندگی روزمره انجام دهند. در عین حال آنها نباید افرادی مثل من را وارد این مسائل کنند. من دوست ندارم در یک گفت‌وگوی دولتی در مورد «اسلام آلمانی» حضور داشته باشم. هر چند فکر می‌کنم که برچسب اسلامی را بر روی پیشانی من چسبانده‌اند.

از زمانی که من این ستون را می‌نویسم، همه چیز بدتر شده است، اخیرا، برخی در اینترنت اعلام کرده‌اند که من از عوامل اخوان‌المسلمین یا سایر گروه‌های اسلامی هستم. برخی دیگر نیز می‌خواهند از من به عنوان کارشناس مطالعات اسلامی در برنامه‌هایشان استفاده کنند. نام ترکی من و مطالبی که درباره اسلام نوشته‌ام، برای هر دو طرف کافی است. البته به نظر می‌رسد که برچسب اسلامی به اندازه کافی کارساز نبوده، چرا که در حال حاضر گروه «اسلام سکولار» تأسیس شده است و سعی دارد بسیاری از افراد را با خود همراه کند.

من متوجه هستم که گروهی می‌خواهند اسلام متفاوتی معرفی کنند که کاملا سکولار و علیه محافظه‌کاران است. این به اسلام مورد علاقه زی‌هوفر شباهت دارد. اما من دوست دارم برای آخرین بار به این نکته اشاره کنم؛ افرادی هم وجود دارند که مسلمان واقعی نیستند. این افراد در هیچ‌یک از گروه‌ها جای نمی‌گیرند. آنها ترجیج می‌دهند که درباره مسائل دینی صحبت نکنند. اگر کنفرانس اسلامی آلمان در آینده درباره «همزیستی میان مسلمانان و غیرمسلمانان» باشد، همه این مسائل تغییر خواهد کرد. در این صورت می‌توانیم درباره اینکه این کنفرانس چطور برگزار شود با یکدیگر به بحث بپردازیم. در این کنفرانس می‌توانیم از سوسیس خوک هم استفاده کنیم و من نیز به عنوان یک کارشناس حضور خواهم داشت.

انتهای پیام